4 năm thực thi UKVFTA: Xuất khẩu Việt Nam bứt tốc, tăng trưởng kép 10%/năm

Hơn 4 năm thực thi Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam - Vương quốc Anh (UKVFTA) đã tạo ra “cú hích” mạnh mẽ, giúp thương mại song phương tăng trưởng kép gần 10% mỗi năm. Việt Nam hiện là đối tác xuất khẩu lớn thứ ba của Anh tại châu Âu, với nhiều mặt hàng chủ lực chiếm thị phần áp đảo.

Tại tọa đàm “Phát triển bền vững: “Chìa khóa” xây dựng thương hiệu và phát triển thị trường Vương quốc Anh”, ông Vũ Việt Thành, Chuyên viên chính, phụ trách thị trường vương quốc Anh, Vụ Phát triển Thị trường nước ngoài, Bộ Công Thương, cho rằng Hiệp định UKVFTA được thực thi từ năm 2021, là một động lực then chốt thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư giữa Việt Nam và Vương quốc Anh. Hiệu quả của Hiệp định đã được chứng minh rõ rệt qua các số liệu tăng trưởng ấn tượng, củng cố vị thế của hàng hóa Việt Nam tại một trong những thị trường khó tính nhất thế giới.

UKVFTA là điều kiện quan trọng thúc đẩy xuất khẩu của Việt Nam thâm nhập sâu hơn, tạo dựng vị thế vững chắc và tăng trưởng liên tục, mạnh mẽ bất chấp những khó khăn chung của xuất khẩu Việt Nam ra thế giới.

Về mặt định lượng, tăng trưởng xuất khẩu trung bình của Việt Nam sang vương quốc Anh trong 4 năm đầu thực thi hiệp định tăng khoảng 10% mỗi năm. Mức tăng trưởng trung bình xuất nhập khẩu nói chung đạt 9,8% mỗi năm, trong đó xuất khẩu đạt mức tăng trưởng cao hơn khoảng 10,5% mỗi năm. Đây là mức tăng trưởng cao hơn đáng kể so với mức tăng trưởng chung của xuất nhập khẩu và xuất khẩu của Việt Nam sang Liên minh Châu Âu (EU).

Đặc biệt, năm 2024, xuất khẩu của Việt Nam đạt mức tăng trưởng kỷ lục sang thị trường vương quốc Anh, đạt 7,55 tỷ đô la Mỹ, tăng gần 19% so với cùng kỳ năm trước. Trong 9 tháng đầu năm 2025, tổng kim ngạch thương mại hai nước đạt 6,9 tỉ đô la Mỹ, tăng 10,4% so với cùng kỳ năm trước, và thặng dư thương mại của Việt Nam đạt 5,5 tỷ đô la Mỹ, tăng 8,7%.

Với những con số này, vương quốc Anh hiện là đối tác xuất khẩu lớn thứ ba của Việt Nam tại khu vực châu Âu, tạo vị thế khá vững chắc cho hàng hóa Việt Nam. Theo Văn phòng Thống kê vương quốc Anh, thị phần hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam vào Anh trong 3 tháng đầu năm 2025 chiếm khoảng 0,8%, cao hơn đáng kể so với một số quốc gia Đông Nam Á như Malaysia (0,29%), Singapore (0,48%), Thái Lan (0,53%) và Indonesia (0,22%).

Nhiều nhóm hàng hóa xuất khẩu có thế mạnh của Việt Nam đang chiếm thị phần rất tốt và tăng trưởng liên tục nhờ ưu đãi thuế quan từ UKVFTA, như giày dép chiếm khoảng 26,6% tổng thị phần xuất khẩu vào Anh; hạt tiêu 55,7% thị phần; hạt điều tách vỏ chiếm xấp xỉ 90% thị phần; gạo tăng hơn 4 lần so giữa kết quả năm 2024 (khoảng 11 triệu USD) với năm 2021.

Chiều ngược lại, Anh có thế mạnh về những mặt hàng công nghệ cao, dược phẩm, nguyên liệu đầu vào để phục vụ cho ngành sản xuất trong nước, đặc biệt là một trong những quốc gia đi đầu trên thế giới về thương mại công bằng. Nên việc tăng trưởng nhập khẩu hàng hóa từ Anh về Việt Nam, đặc biệt trong giai đoạn 2024-2025 trở lại đây là một tín hiệu rất tích cực, thể hiện tính bền vững của thương mại hai chiều.

Tổng hợp số liệu từ Văn phòng thống kê của vương quốc Anh cho thấy thấy xuất khẩu của Anh sang Việt Nam trong 4 quý cộng dồn (quý 2, 3, 4/2024 và quý 1/2025) có kim ngạch 1,5 tỉ bảng, tăng 23,2% so với 4 quý tương tự trước đó. Trong đó có những mặt hàng Anh có thế mạnh và cũng là mặt hàng Việt Nam có nhu cầu, như dược phẩm tăng trưởng rất cao, tăng khoảng gần 60% so với cùng kỳ trước.

Một lĩnh vực nữa xuất khẩu của Anh vào Việt Nam cũng có tăng trưởng rất tích cực là lĩnh vực dịch vụ. Ông Thành dẫn chứng như dịch vụ tài chính, ngân hàng, bảo hiểm, giáo dục, y tế hay tư vấn doanh nghiệp… mức tăng trưởng dịch vụ trong 4 quý cộng dồn gần nhất cũng tăng trưởng khoảng 10%/năm.

Về đầu tư, Hiệp định cũng tạo môi trường kinh doanh thuận lợi, thu hút nguồn vốn chất lượng. Sau hơn 4 năm triển khai hiệp định, số lượng dự án đầu tư nước ngoài (FDI) của Anh vào Việt Nam tăng gần gấp đôi (từ 380 lên 607 dự án) và tổng số vốn tăng từ 3,7 tỷ đô la Mỹ lên 4,7 tỷ đô la Mỹ.

“Như vậy, động lực tăng trưởng dịch vụ và tăng trưởng nhập khẩu hàng hóa công nghệ cao đang tạo ra nền tảng ổn định cho thương mại song phương tiếp tục cất cánh thời gian tới”, ông Thành nhấn mạnh.

Ngoài ra, không thể không nói đến theo ông Thành, hiệu quả thực thi Hiệp định UKVFTA là tỷ lệ tận dụng ưu đãi mẫu C/O tăng trưởng rất nhanh và mạnh, từ mức 17,2% năm 2021 lên 36,2% sau hơn 4 năm. Mức này thậm chí cao hơn cả EVFTA (35%) và CPTPP (khoảng 10%), cho thấy doanh nghiệp Việt Nam rất quan tâm chủ động tận dụng ưu đãi thuế quan của Hiệp định.

Đặc biệt, sau hơn 4 năm, doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam sang thị trường Anh cũng đã trưởng thành hơn rất nhiều. Doanh nghiệp có những kế hoạch tiếp cận thị trường bài bản, tuân thủ các quy tắc xanh, tiêu chuẩn xanh, trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất, truy xuất chuỗi cung ứng hiện nay tuân thủ rất tốt so với 4 năm trở về trước.

Bộ Công Thương-Vũ Khuê

]]>