Người dân lấy nước uống để giải nhiệt trong ngày nắng nóng tại Rome, Italy. Ảnh: THX/TTXVN
Theo phóng viên TTXVN tại Brussels, chỉ riêng ngày 1/7 vừa qua, nhiệt độ tại Uccle, một khu vực ngoại ô thủ đô Brussels, đã chạm ngưỡng 35,9 độ C, mức cao nhất từng được ghi nhận trong ngày đầu tháng 7 tại Bỉ, theo Viện Khí tượng Hoàng gia. Nhưng đây có thể mới chỉ là khởi đầu. Giới khí tượng dự báo những đợt nóng gay gắt hơn sẽ còn xuất hiện vào cuối tháng 7 và tháng 8, đẩy người dân vào tình trạng căng thẳng kéo dài cả về sức khỏe lẫn sinh kế.
Cơ quan Môi trường châu Âu (EEA) gọi nắng nóng là “nguy cơ khí hậu lớn nhất đối với sức khỏe con người”. Ước tính, có đến 95% các ca tử vong liên quan đến thời tiết cực đoan là do nhiệt độ cao gây ra. Thế nhưng, thảm họa này vẫn diễn ra âm thầm. Năm 2022, khoảng 70.000 người đã thiệt mạng vì nắng nóng tại châu Âu. Con số này trong năm 2023 là hơn 47.000 người. Song tình trạng này vẫn chưa được nhìn nhận đầy đủ như một nguy cơ nghiêm trọng đối với sức khỏe cộng đồng.
Thiệt hại do nắng nóng không dừng lại ở số người tử vong, mà còn lan rộng đến toàn bộ nền kinh tế. Theo dữ liệu của EEA, tổng thiệt hại do các hiện tượng khí hậu cực đoan, trong đó có nắng nóng, đã vượt quá 790 tỷ euro từ năm 1980 đến 2023. Riêng năm 2023, con số này lên tới 45 tỷ euro. Trong một số đợt nóng kéo dài, tổn thất có thể chiếm tới 0,5% GDP mỗi năm. Nếu không có biện pháp ứng phó hiệu quả, thiệt hại có thể vượt 3% GDP tại nhiều quốc gia Nam Âu vào năm 2060. Hậu quả không chỉ dừng lại ở thiệt hại tài chính. Nhiệt độ cao còn làm giảm năng suất lao động, hư hại cơ sở hạ tầng như đường sắt, cầu đường, và gây áp lực nghiêm trọng lên lưới điện do nhu cầu sử dụng điều hòa, làm mát tăng vọt.
Thực tế, kể từ đầu thế kỷ 21, châu Âu đã chứng kiến sự gia tăng rõ rệt về tần suất, cường độ và thời gian kéo dài của các đợt nắng nóng. Những ngày có khí hậu mang tính nhiệt đới xuất hiện sớm hơn trong năm, và nguy cơ sức khỏe từ nhiệt độ cao hiện không còn giới hạn trong vài tuần ngắn ngủi của mùa Hè.
Trong bối cảnh lục địa già đang ấm lên nhanh gấp đôi mức trung bình toàn cầu, các chuyên gia cảnh báo: nắng nóng sẽ không chỉ lặp lại mà còn trở nên cực đoan hơn trong mọi kịch bản biến đổi khí hậu. Trong bức tranh đầy thách thức ấy, nắng nóng không còn là hiện tượng thời tiết bất thường, mà đang trở thành chỉ dấu đáng báo động về tương lai mà châu Âu và cả thế giới phải đối mặt.