Diễn đàn Kinh tế Việt Nam 2025 (VEPF): Định hình mô hình tăng trưởng mới

Năm 2025 khép lại trong bối cảnh bức tranh kinh tế toàn cầu đan xen những khó khăn và thuận lợi, trong đó khó khăn được đánh giá là lớn hơn thuận lợi. Diễn biến phức tạp của tình hình địa chính trị tại nhiều khu vực, cùng xu hướng gia tăng các chính sách bảo hộ thương mại tại một số quốc gia đã ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động thương mại, đầu tư và chuỗi cung ứng toàn cầu, qua đó tác động đến nền kinh tế nước ta.

Với một nền kinh tế có độ mở lớn, Việt Nam tiếp tục đối mặt với nhiều thách thức. Đó là năng lực và khả năng thích ứng của doanh nghiệp trong chuỗi giá trị còn hạn chế, trong khi các tác động của biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường và các hiện tượng thời tiết cực đoan ngày càng rõ nét, ảnh hưởng tiêu cực đến sản xuất, kinh doanh, đời sống kinh tế – xã hội và sinh kế của người dân.

Trong bối cảnh đó, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự ủng hộ của Quốc hội và sự chỉ đạo, điều hành chủ động, quyết liệt, linh hoạt và hiệu quả của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, kinh tế – xã hội Việt Nam tiếp tục đạt được những kết quả nổi bật. Tăng trưởng kinh tế được thúc đẩy mạnh mẽ, dự kiến cả năm 2025 đạt trên 8%, đưa Việt Nam vào nhóm các nền kinh tế tăng trưởng nhanh trên thế giới. Cùng với đó, ổn định kinh tế vĩ mô được giữ vững, lạm phát được kiểm soát, các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm.

Các chính sách phát triển kinh tế gắn với an sinh xã hội tiếp tục được triển khai, góp phần cải thiện đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân. Những kết quả này phản ánh nỗ lực đồng bộ của hệ thống chính trị, sự sáng tạo và thích ứng của cộng đồng doanh nghiệp, cùng với sự đồng thuận, ủng hộ của các tầng lớp nhân dân trong quá trình thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội.

Dự thảo Báo cáo Chính trị trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng xác định mục tiêu phấn đấu đạt tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân giai đoạn 2026–2030 từ 10%/năm trở lên. Trong bối cảnh hiện nay, việc hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng năm 2026 và giai đoạn 2026–2030 đặt ra yêu cầu rất cao, đòi hỏi phải định hình lại tư duy phát triển, xác lập mô hình tăng trưởng mới; đồng thời, tạo lập các động lực tăng trưởng mới gắn với khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và chuyển đổi xanh.

Trên cơ sở đó, việc tổ chức triển khai các giải pháp cần được thực hiện một cách quyết liệt, hiệu quả, nhằm phát huy tối đa các động lực tăng trưởng truyền thống như đầu tư, xuất khẩu và tiêu dùng; đồng thời, làm mới và nâng cao chất lượng các động lực này trong bối cảnh mới.

Thực hiện chỉ đạo của Bộ Chính trị, với sự quan tâm chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Lãnh đạo Quốc hội, Đảng ủy Chính phủ và Ban Chính sách, chiến lược Trung ương đã đồng chủ trì tổ chức Diễn đàn cấp cao Kinh tế Việt Nam với chủ đề 'Kinh tế Việt Nam phát triển nhanh, bền vững, chuyển đổi xanh trong kỷ nguyên số'. Diễn đàn được tổ chức với quy mô gồm một phiên toàn thể cấp cao và hai phiên chuyên đề, kết hợp hình thức tham dự trực tiếp và trực tuyến tại điểm cầu của 34 tỉnh, thành phố.

Các nội dung thảo luận tại Diễn đàn tập trung vào một số trụ cột chính sách lớn, gắn với yêu cầu phát triển nhanh, bền vững và chuyển đổi mô hình tăng trưởng trong giai đoạn 2026–2030.

Thứ nhất, nhấn mạnh yêu cầu nhận diện các lĩnh vực, quy định cần ưu tiên thể chế hóa trong thời gian tới, nhằm hiện đại hóa quản trị quốc gia gắn với nâng cao hiệu quả thực thi. Trong giai đoạn 2026–2030, thể chế được xác định là nguồn lực chủ đạo, có vai trò mở đường cho việc huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực trong mô hình tăng trưởng mới. Việc hoàn thiện thể chế không chỉ nhằm tháo gỡ các rào cản, điểm nghẽn hiện hữu, mà còn tạo lập khuôn khổ pháp lý thuận lợi cho các mô hình kinh tế mới phát triển.

Thứ hai, tập trung lắng nghe các kiến nghị cụ thể, thực chất liên quan đến việc nâng cao năng lực tự chủ và khả năng vươn lên của doanh nghiệp tư nhân trong nước. Các nội dung thảo luận hướng tới việc tạo điều kiện để doanh nghiệp Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu, đặc biệt trong các lĩnh vực công nghệ mới nổi và công nghệ chiến lược. Mục tiêu đặt ra là từng bước hình thành các doanh nghiệp, thương hiệu và sản phẩm Việt Nam có vị thế trên bản đồ công nghệ và chuỗi giá trị toàn cầu.

Thứ ba, thảo luận các giải pháp nhằm bảo đảm tăng trưởng nhanh đi đôi với bền vững và ổn định kinh tế vĩ mô. Trong đó, các cơ chế, chính sách đột phá, vượt trội, có tính 'thân thiện' với phát triển được xem là điều kiện cần thiết để thúc đẩy các mô hình kinh tế mới và các dự án trọng điểm trong các lĩnh vực như kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế không gian tầm thấp và kinh tế dữ liệu. Việc xây dựng các chính sách phù hợp được kỳ vọng sẽ tạo động lực mới cho tăng trưởng, đồng thời nâng cao chất lượng và sức chống chịu của nền kinh tế.

Thứ tư, nhận diện các hành động chiến lược để các địa phương khai thác hiệu quả không gian phát triển mới. Việc thực hiện phân cấp, phân quyền gắn với trách nhiệm giải trình, cùng với việc tận dụng các cơ chế thử nghiệm, cơ chế đặc thù, được xem là yếu tố quan trọng để củng cố vai trò của các cực tăng trưởng và thúc đẩy phát triển vùng thông qua đầu tư hạ tầng kết nối liên vùng và nội vùng.

Thứ năm, trao đổi về việc thúc đẩy các quan hệ đối tác nhiều bên vì sự phát triển và thịnh vượng của Việt Nam. Trong đó, các giải pháp 'làm mới' quan hệ đối tác với các đối tác phát triển, thúc đẩy quan hệ đối tác công – tư, tăng cường liên kết giữa doanh nghiệp và các viện nghiên cứu, cũng như hợp tác giữa các khu vực doanh nghiệp được đặt trong phương châm 'cùng đồng hành, cùng sáng tạo, cùng phát triển'.

Bên cạnh các nội dung trên, Diễn đàn cũng thảo luận sâu về bối cảnh, các kịch bản phát triển và yêu cầu định hướng giải pháp nhằm thực hiện mục tiêu tăng trưởng kinh tế hai con số trong năm 2026 và giai đoạn 2026–2030. Các nội dung trao đổi cho thấy việc đạt được mục tiêu này là một nhiệm vụ thách thức, song có cơ sở khả thi từ những thời cơ và thuận lợi mới, cùng với quyết tâm chính trị và nỗ lực của toàn hệ thống.

Để hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng cao và bền vững, Việt Nam cần xây dựng chiến lược và kế hoạch hành động tổng thể, huy động và sử dụng hiệu quả tất cả các nguồn lực. Trong đó, việc phát triển thị trường vốn theo hướng cân bằng, toàn diện, hội nhập và hiện đại theo chuẩn mực quốc tế được xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, nhằm đáp ứng nhu cầu huy động nguồn lực tài chính với quy mô lớn cho giai đoạn phát triển tới.

Cùng với đó, việc tiếp tục thể chế hóa các chủ trương, chính sách của Đảng được nhấn mạnh nhằm bảo đảm thể chế thực sự trở thành nguồn lực chủ đạo cho phát triển. Trên cơ sở đó, các nút thắt, điểm nghẽn trong quá trình phát triển được tháo gỡ, tạo điều kiện để doanh nghiệp tiếp cận và hiện thực hóa các mô hình kinh tế mới, từ kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn đến kinh tế số, kinh tế dữ liệu và các lĩnh vực mới nổi khác.

Diễn đàn cũng đề cập đến yêu cầu tiếp tục làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống, bao gồm đầu tư, xuất khẩu và tiêu dùng, đồng thời kết hợp chặt chẽ với việc tạo lập các động lực tăng trưởng mới dựa trên khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Việc khai thác cân bằng và hiệu quả các động lực này, trong một môi trường thể chế kiến tạo, được xem là điều kiện quan trọng để bảo đảm tăng trưởng nhanh và bền vững trong dài hạn.

Trong bối cảnh đó, vai trò của các địa phương được đặt ra rõ nét hơn, với yêu cầu xây dựng quy hoạch và các giải pháp triển khai đồng bộ nhằm khai thác hiệu quả các không gian phát triển mới, các cực tăng trưởng. Đồng thời, sự đồng hành và hợp tác hiệu quả của các đối tác quốc tế, đặc biệt trong các lĩnh vực chuyển đổi số, chuyển đổi xanh và phát triển kinh tế tuần hoàn, tiếp tục được xem là yếu tố quan trọng giúp Việt Nam tiệm cận và áp dụng các thông lệ quốc tế tốt hơn.

Nội dung đầy đủ bài viết được đăng tải trên Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 51-52-2025 phát hành ngày 22-29/12/2025. Kính mời Quý độc giả tìm đọc tại đây:

Link: https://vneconomy.vn/don-doc-tap-chi-kinh-te-viet-nam-so-5152-2025.htm

-

]]>