Đến nay cư dân Dự án Chung cư Osimi Tower (phường An Hội Đông, TP.HCM) chưa được cấp “sổ đỏ”.
Trên địa bàn TP.HCM, sự lúng túng hoặc tâm lý e ngại trách nhiệm của một số sở, ngành đang là nguyên nhân khiến không ít dự án rơi vào tình trạng “đứng hình”. Hệ quả là cư dân bức xúc, khiếu nại kéo dài; chủ đầu tư mất uy tín, thương hiệu, nhưng chỉ biết “kêu trời”. Thực tế cho thấy, để khơi thông điểm nghẽn, khôi phục niềm tin và thu hút nguồn vốn ngoài ngân sách, chính quyền Thành phố cần có những giải pháp mạnh mẽ, quyết liệt hơn.
Cư dân bức xúc, doanh nghiệp lãnh đủ hậu quả
Kêu cứu tới chúng tôi, đại diện Công ty cổ phần ANI (chủ đầu tư Dự án Khu dân cư Sông Đà IDC Tower, nay là Chung cư Osimi Tower) cho biết, đang khốn khổ, mất uy tín, thương hiệu bởi kiện cáo bức xúc của hơn 400 hộ dân ở Dự án.
Theo phản ánh, Dự án đã hoàn thành xây dựng và được nghiệm thu bàn giao cho cư dân đưa vào sử dụng từ tháng 8/2019. Tại thời điểm ký hợp đồng mua bán căn hộ, toàn bộ hồ sơ pháp lý của dự án được Công ty cổ phần ANI công bố đầy đủ, hoàn chỉnh, đảm bảo quyền lợi hợp pháp của cư dân.
Trong 6 năm qua, tổng cộng 402 hộ dân đã nhận nhà và an cư tại đây, đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính với chủ đầu tư, nhưng đến nay vẫn chưa nhận được bất kỳ giấy tờ công nhận pháp lý, chủ quyền nào.
Tình trạng kéo dài này gây ra nhiều khó khăn cho người dân trong việc đăng ký hộ khẩu, làm thẻ căn cước, mã số định danh cá nhân VNeID…, hoặc vay vốn ngân hàng hay chuyển nhượng căn hộ theo quy định của pháp luật.
“Từ năm 2022, Ban Quản trị và tập thể cư dân đã gửi rất nhiều khiếu nại, kiến nghị tới HĐND, UBND TP.HCM, cũng như các sở, ngành chức năng, yêu cầu tháo gỡ, giải quyết vướng mắc, nhưng tới nay vẫn rơi vào bế tắc, dẫn tới mâu thuẫn giữa cư dân và chủ đầu tư. Việc này đã gây nhiều thiệt hại cho cư dân khi giá nhà bị giảm so với thị trường. Cư dân mua căn hộ với lãi suất cao theo các ngân hàng chỉ định và cũng chỉ được vay khi mua chính căn hộ, giờ lại không thể dùng tài sản để thế chấp làm ăn”, Ban Quản trị dự án nêu tại văn bản kêu cứu gửi tới Tổ công tác 5013 (Tổ công tác đặc biệt của UBND TP.HCM giải quyết các vấn đề liên quan đến công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất - “sổ hồng” cho các tổ chức, cá nhân tại các dự án phát triển nhà ở thương mại trên địa bàn Thành phố).
Xác nhận điều này, đại diện Công ty cổ phần ANI cho hay, việc Dự án chưa thực hiện được thủ tục cấp giấy chứng nhận căn hộ cho người dân là do các sở, ban, ngành TP.HCM chưa hoàn thành hồ sơ xác định khoản được trừ vào tiền sử dụng đất phải nộp của Dự án.
“Bởi lý do này, hiện nay, cư dân khiếu nại, khiếu kiện gây áp lực cho công ty chúng tôi cũng như gửi đơn thư đi khắp các cơ quan nhà nước, làm thiệt hại lớn về uy tín, thương hiệu của doanh nghiệp, nguy cơ làm mất đi những cơ hội đầu tư dự án khác của chúng tôi”, đại diện chủ đầu tư bức xúc không kém cư dân.
Chủ đầu tư hoàn thành nghĩa vụ tài chính từ năm 2017
Tại cuộc họp báo hồi tháng 10/2025 về vụ việc này, đại diện Sở Tài chính TP.HCM nhấn mạnh: “Liên quan đến nghĩa vụ tài chính của Công ty cổ phần ANI tại Dự án Khu dân cư Sông Đà IDC Tower (nay là Dự án Chung cư Osimi Tower), do Sở Nông nghiệp và Môi trường xử lý theo chỉ đạo của UBND Thành phố tại Công văn số 8127/UBND-ĐT ngày 13/12/2024”.
Hồ sơ các bên liên quan thể hiện, Dự án Chung cư Osimi Tower có tổng diện tích đất là 24.451,6 m2, do doanh nghiệp tự thỏa thuận mua từ 2 cá nhân, hộ gia đình với số tiền hơn 82,7 tỷ đồng từ năm 2010.
Tới năm 2012, UBND TP.HCM có Công văn số 6763/UBND-ĐTMT công nhận Công ty cổ phần ANI làm chủ đầu tư dự án trên khu đất có diện tích nêu trên. UBND TP.HCM yêu cầu doanh nghiệp bàn giao phần diện tích đất 7.867 m2 sau khi hoàn chỉnh hạ tầng kỹ thuật cho UBND quận Gò Vấp (cũ) để xây dựng trường tiểu học.
Đến năm 2013, do nhu cầu cấp bách về trường lớp, UBND quận Gò Vấp có văn bản đề nghị UBND Thành phố cho phép quận này triển khai công tác lập, thẩm định, phê duyệt dự án và hoàn tất các thủ tục đầu tư xây dựng theo quy định đối với dự án đầu tư xây dựng Trường tiểu học trên khu đất 7.867,5 m2 do Công ty cổ phần ANI đang quản lý.
Sau đó, UBND TP.HCM có Công văn số 5015/UBND-THKH chấp thuận chủ trương cho phép Ban Quản lý đầu tư xây dựng công trình quận Gò Vấp lập, trình cấp có thẩm quyền thẩm định, phê duyệt dự án đầu tư xây dựng trường tiểu học. Tới cuối năm 2013, Công ty cổ phần ANI bàn giao khu đất cho UBND quận Gò Vấp để xây dựng trường tiểu học và có đề xuất “xem xét giảm nghĩa vụ tài chính do giao đất cho quận xây dựng trường học”.
Tới năm 2014, UBND TP.HCM ra quyết định công nhận chủ đầu tư và chấp thuận đầu tư Dự án Chung cư Osimi Tower trên tổng diện tích khu đất 24.451,6 m2, trong đó “đất công trình dịch vụ cấp đô thị: trường tiểu học là 7.867,5 m2, chiếm 32%” (Công ty đã bàn giao cho UBND quận Gò Vấp làm trường học).
Tới tháng 4/2017, UBND TP.HCM có Quyết định số 1586/QĐ-UBND duyệt phương án giá đất theo giá thị trường để Công ty cổ phần ANI thực hiện nghĩa vụ tài chính khi được chuyển mục đích sử dụng đất đầu tư xây dựng Dự án. UBND Thành phố cũng duyệt giá đất tính khấu trừ vào tiền sử dụng đất chi tiết từng vị trí hẻm, đất nông nghiệp… trong Dự án.
Sau đó, trên cơ sở ý kiến của Tổng cục Quản lý đất đai, cùng sự thống nhất của Sở Tài nguyên và Môi trường (nay là Sở Nông nghiệp và Môi trường), Sở Tài chính, Cục Thuế TP.HCM, UBND quận Gò Vấp (cũ), tháng 6/2017, Sở Tài nguyên và Môi trường có Công văn số 5566/STNMT-KTĐ gửi Cục Thuế Thành phố liên quan đến việc thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với khu đất dự án, trong đó có nội dung về khấu trừ tiền nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất. Theo đó, tổng số tiền được khấu trừ vào tiền sử dụng đất là hơn 88 tỷ đồng.
Ngày 9/6/2017, Cục Thuế TP.HCM ban hành Thông báo nộp tiền sử dụng đất số 6785/TB-CT cho Công ty cổ phần ANI. Tới ngày 16/6/2017, Chi cục Thuế quận Gò Vấp ban hành Thông báo số 05/CCT-TB xác nhận Công ty cổ phần ANI đã hoàn thành nghĩa vụ thuế đối với lô đất được giao theo Quyết định số 6617/QĐ-UBND ngày 9/12/2015 của UBND TP.HCM.
“Như vậy, năm 2017, Dự án đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính theo thông báo của Chi cục Thuế quận Gò Vấp”, đại diện chủ đầu tư khẳng định.
Vẫn chờ động thái từ cơ quan chức năng
Cuối năm 2019, Cục Thuế TP.HCM có công văn đề nghị Sở Tài chính có ý kiến về khoản được trừ vào số tiền sử dụng đất phải nộp của doanh nghiệp tại Dự án.
Sở Tài chính hồi đáp, đề nghị Sở Tài nguyên và Môi trường rà soát, lập phiếu chuyển thông tin địa chính, xác định rõ diện tích, vị trí, loại đất trước khi chuyển mục đích sử dụng đất mà Công ty cổ phần ANI nhận chuyển nhượng trong phạm vi diện tích được chuyển mục đích sử dụng đất theo Quyết định số 6617/QĐ-UBND ngày 9/12/2015 của UBND TP.HCM, làm cơ sở cho Sở Tài chính xác định các khoản được trừ vào tiền sử dụng đất theo quy định.
Tại cuộc họp báo mới đây về vụ việc, đại diện Sở Tài chính cho hay, theo phiếu chuyển thông tin địa chính của Sở Tài nguyên và Môi trường số 1828/PC-STNMT-QLĐ ngày 13/3/2020, chưa xác định diện tích đất, vị trí, loại đất trước khi chuyển mục đích sử dụng đất mà Công ty cổ phần ANI nhận chuyển nhượng trong phạm vi diện tích được chuyển mục đích sử dụng đất.
Do đó, Sở Tài chính có nhiều văn bản đề nghị Sở Tài nguyên và Môi trường rà soát, trình UBND Thành phố xem xét điều chỉnh Quyết định số 6617/QĐ-UBND ngày 9/12/2015. Trong đó ghi rõ diện tích đất Công ty cổ phần ANI được chuyển mục đích sử dụng để có căn cứ xác định diện tích được tính khấu trừ. Có phiếu chuyển thông tin địa chính xác định rõ diện tích, vị trí, loại đất trước khi chuyển mục đích sử dụng đất mà Công ty nhận chuyển nhượng trong phạm vi diện tích đất được chuyển mục đích sử dụng đất, chuyển Sở Tài chính để xác định số tiền Công ty nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất được khấu trừ vào tiền sử dụng đất theo đúng quy định.
Tuy nhiên, Sở Tài chính chưa nhận được thông tin phản hồi về diện tích đất, vị trí, loại đất trước khi chuyển mục đích sử dụng đất.
Từ ngày 1/8/2024 - thời điểm Luật Đất đai 2024 có hiệu lực thi hành, Sở Tài chính không còn nhiệm vụ xác định các khoản được trừ vào tiền sử dụng đất, tiền thuê đất.
Do đó, ngày 29/11/2024, Sở Tài chính có Công văn số 9327/STC-QLG báo cáo và kiến nghị UBND Thành phố giao Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với Cục Thuế TP.HCM và UBND phường An Hội Đông rà soát, xác định tiền sử dụng đất của dự án theo quy định pháp luật.
Ngày 13/12/2024, UBND TP.HCM có Công văn số 8127/UBND-ĐT, giao Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với UBND phường An Hội Đông và các đơn vị có liên quan, nghiên cứu công văn nêu trên của Sở Tài chính để rà soát, xác định tiền sử dụng đất của dự án theo quy định pháp luật; thông tin kết quả xử lý cho các tổ chức, cá nhân liên quan.
Từ tháng 5/2025 (thời điểm Sở Tài nguyên và Môi trường sáp nhập Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thành Sở Nông nghiệp và Môi trường TP.HCM), Công ty cổ phần ANI liên tục có công văn gửi Sở Nông nghiệp và Môi trường thực hiện các thủ tục để xác định khoản được trừ vào tiền sử dụng đất phải nộp theo quy định, để Công ty hoàn thành thủ tục cấp giấy chứng nhận sở hữu căn hộ cho cư dân.
Nhưng tới giờ này, doanh nghiệp vẫn phải đi… kêu cứu.
(Còn tiếp)