Giải pháp nào để ngân hàng giảm lãi suất cho vay?

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) vừa yêu cầu hệ thống ngân hàng triển khai các giải pháp ổn định lãi suất, nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế năm 2025, theo chỉ đạo của Thủ tướng.

Lãi suất cho vay mới bình quân 6,53%/năm

Các nhà băng được giao nhiệm vụ ổn định và phấn đấu giảm lãi suất tiền gửi, qua đó góp phần ổn định thị trường tiền tệ, tạo dư địa giảm lãi suất cho vay. Đồng thời, tổ chức tín dụng cần tiếp tục tiết giảm chi phí hoạt động, tăng cường ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số, đơn giản hóa thủ tục cho vay. Đặc biệt, các tổ chức tín dụng phải thực hiện nghiêm việc công bố lãi suất cho vay.

Báo cáo của NHNN cho thấy, lãi suất huy động khá ổn định. Tính đến ngày 20/7, lãi suất huy động bình quân ở mức 4,18%/năm, trong khi lãi suất cho vay bình quân đối với các giao dịch phát sinh mới ở mức 6,53%/năm, giảm 0,4% so với cuối năm ngoái.

Mặc dù mặt bằng lãi suất tiền gửi đã có dấu hiệu ổn định, trong báo cáo thị trường tiền tệ mới công bố, Chứng khoán MB (MBS) cho rằng, đây chưa phải là mức thấp nhất và vẫn còn dư địa để giảm thêm trong quý III/2025. Điều này dựa trên việc tăng trưởng tín dụng đã tăng mạnh kể từ tháng 4, nhưng lãi suất liên ngân hàng vẫn ổn định và gần đây thậm chí còn có xu hướng giảm rõ rệt.

"Điều này cho thấy thanh khoản hệ thống tương đối ổn định, và tình trạng thiếu hụt thanh khoản vào cuối quý II chỉ mang tính chất mùa vụ", MBS đánh giá.

Tuy nhiên, theo nhóm phân tích, đến quý IV, lãi suất huy động có thể tăng nhẹ khi tăng trưởng tín dụng thường có xu hướng tăng mạnh về cuối năm. Tính đến cuối quý II, dư nợ tín dụng toàn hệ thống tăng 9,9% so với cuối năm 2024 và tăng 19,3% so với cùng kỳ năm 2024, là mức tăng trưởng cao nhất trong nhiều năm trở lại đây.

Dựa vào các yếu tố trên, MBS dự báo lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng của các ngân hàng thương mạ lớn sẽ dao động quanh mức 4,7%/năm trong năm 2025.

Chứng khoán Vietcombank (VCBS) thì nghiêng về kịch bản lãi suất huy động có thể ổn định trong thời gian tới khi NHNN tiếp tục điều hành lãi suất ổn định để đảm bảo phù hợp với lãi suất chung của nền kinh tế cũng như phù hợp với các chỉ tiêu kinh tế vĩ mô khác.

Với lãi suất cho vay, VCBS dự báo sẽ duy trì ở ngưỡng thấp nhằm hỗ trợ doanh nghiệp theo định hướng của Chính phủ. Mặc dù vậy, biến động của lãi suất cho vay vẫn có sự phân hóa giữa các ngành nghề và một số doanh nghiệp. Các doanh nghiệp có lịch sử tín dụng yếu có thể vẫn sẽ gặp khó khăn trong việc tiếp cận tín dụng, thậm chí phải chấp nhận một mức lãi suất cao hơn.

Lãi suất cho vay còn dư địa giảm?

Trước chỉ đạo của nhà điều hành, các ngân hàng bày tỏ quan điểm ủng hộ chủ trương giảm lãi suất hỗ trợ người dân và doanh nghiệp tiếp cận vốn. Ông Nguyễn Việt Anh, Phó tổng giám đốc TPBank chia sẻ: “Chúng tôi rất đồng tình với chính sách của Chính phủ và NHNN trong việc giảm lãi suất, tăng cường cung cấp vốn cho người dân, doanh nghiệp, để các đơn vị sản xuất kinh doanh có thêm nguồn vốn ưu đãi tốt phát triển hoạt động sản xuất kinh doanh và phục hồi hoạt động kinh tế”.

Tại Agribank, Tổng giám đốc Phạm Toàn Vượng cho biết 7 tháng đầu năm, ngân hàng đã giảm lãi suất khoảng 0,5%. Trong những tháng cuối năm, Agribank rất mong muốn tiếp tục cam kết thực hiện giữ ổn định mặt bằng lãi suất.

Để tiếp tục có điều kiện giảm lãi suất cho vay, ông Vượng cho rằng cần có sự hỗ trợ chính sách đồng bộ và nhất quán. Thời gian qua, chính sách tiền tệ và tài khóa đã được phối hợp rất chặt chẽ, điển hình là việc đẩy nhanh giải ngân đầu tư công - một yếu tố quan trọng giúp kích cầu và hỗ trợ thanh khoản trong hệ thống ngân hàng.

Ông Vượng kỳ vọng Chính phủ, NHNN và các bộ, ngành sẽ tiếp tục chỉ đạo nhất quán và linh hoạt trong điều hành chính sách tài khoá tiền tệ, tạo điều kiện duy trì ổn định mặt bằng lãi suất huy động, từ đó từng bước giảm lãi suất cho vay, góp phần thúc đẩy tăng trưởng và phục hồi kinh tế bền vững.

Lãnh đạo một nhà băng khác hy vọng, nếu có thể, NHNN sẽ giảm lãi suất điều hành để ngân hàng có dư địa tiếp tục giảm lãi suất cho vay.

Nhóm nghiên cứu Ngân hàng UOB hiện đang giữ quan điểm NHNN tạm thời chưa điều chỉnh các mức lãi suất chính sách VND trong ngắn hạn.

“Chúng tôi cho rằng NHNN sẽ tiếp tục theo dõi diễn biến vĩ mô trong nước, theo dõi xu hướng lãi suất USD và các tác động từ chính sách thuế quan mới có hiệu lực từ 1/8. Từ đó sẽ có quyết định về lãi suất VND”, UOB nêu.

Tuy nhiên, trường hợp nếu lãi suất USD được cắt giảm trong phiên họp tháng 9 của Cục dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) và xu thế lãi suất USD giảm rõ ràng hơn trong quý IV/2025 và quý I/2026, UOB dự báo NHNN sẽ nhanh chóng điều chỉnh giảm lãi suất VND khoảng 0,5%.

Với quan điểm như trên, UOB cũng nhận thấy khả năng các ngân hàng thương mại giảm mạnh lãi suất huy động, lãi suất cho vay VND trong những tháng cuối năm là ít. Mức lãi suất huy động VND trong tháng 8/2025 hiện đang thấp hơn cùng kỳ 2024 khoảng 0,2%-0,4% tùy kỳ hạn; và phù hợp trong tổng thể tương quan với lãi suất USD quốc tế và biến động tỷ giá USD/VND trong những tháng qua. Ở mức lãi suất này, thị trường cũng ghi nhận tăng trưởng tín dụng toàn thị trường ở mức cao 10% trong 6 tháng đầu năm; và tăng trưởng tín dụng cả năm 2025 có khả năng tiếp cận mức 18-20% là yếu tố hỗ trợ mạnh cho tăng trưởng kinh tế.

Về tác động của diễn biến lãi suất của các ngân hàng trung ương trên thế giới với Việt Nam, TS. Nguyễn Hữu Huân, giảng viên Đại học Kinh tế TP.HCM cho rằng, trong bối cảnh quốc tế biến động, ưu tiên hàng đầu nên là điều hành lãi suất chủ động, hài hòa. Thời gian tới, nếu Fed/Ngân hàng trung ương châu Âu (ECB) tiếp tục xu hướng cắt giảm lãi suất, Việt Nam có thể mạnh dạn hạ thêm lãi suất để kích thích kinh tế, khi dư địa lạm phát cho phép. Mục tiêu là duy trì mặt bằng lãi suất thực dương hợp lý, vừa kiểm soát lạm phát, vừa không làm Việt Nam kém cạnh tranh thu hút vốn so với bên ngoài.

NHNN khẳng định sẽ điều hành lãi suất phù hợp cân đối vĩ mô và lạm phát. Việc chủ động sớm và rõ ràng trong thông điệp lãi suất cũng giúp định hướng thị trường, tránh kỳ vọng sai lệch gây bất ổn.

Tuy nhiên, theo ông Huân, việc giảm lãi suất là bài toán đánh đổi với lạm phát. Do đó, chỉ khi Fed tiếp tục giảm lãi suất thì NHNN mới nên giảm lãi suất, nếu không sẽ tác động không nhỏ tới ổn định tỷ giá và lạm phát.

Thanh Hoa