Liên kết sản xuất nông nghiệp giúp HTX nâng tầm giá trị sản phẩm OCOP

Theo thống kê, toàn tỉnh Quảng Ngãi hiện có 30/145 trang trại và 105/497 HTX, THT tổ chức sản xuất theo chuỗi liên kết. Các chủ thể này đã tạo ra 196 sản phẩm OCOP, khẳng định vai trò và hiệu quả của mô hình này.

Từ hướng đi bền vững cho cây cà phê

Sau sáp nhập vào tỉnh Quảng Ngãi, các xã tại tỉnh Kon Tum (cũ) càng có thêm điều kiện để phát triển các sản phẩm OCOP, với địa bàn rộng lớn, sức mua lớn, nhiều chính sách hỗ trợ… Nhiều đơn vị, HTX đã nhanh chóng nắm bắt cơ hội để triển khai các hoạt động mở rộng sản xuất, kinh doanh mới.

Với hơn 6.000 ha cà phê đã được bảo hộ chỉ dẫn địa lý, cà phê xã Đắk Hà có hương vị đậm đà và hàm lượng caffeine cân đối. Đây là một lợi thế lớn để các HTX, doanh nghiệp và người dân địa phương đầu tư vào chế biến sâu, tạo ra các sản phẩm OCOP chất lượng cao. Hiện tại, toàn xã Đắk Hà có 19 sản phẩm OCOP, trong đó có đến 15 sản phẩm được chế biến từ hạt cà phê, cho thấy sự tập trung và đầu tư mạnh mẽ vào sản phẩm chủ lực này.

Một trong những ví dụ điển hình là HTX Nông nghiệp, sản xuất và thương mại Sáu Nhung. Với hơn 300 ha cà phê của 32 thành viên chính thức và 80 hộ liên kết, HTX này đã tập trung vào việc nâng cao giá trị hạt cà phê để gia tăng thu nhập cho bà con. Toàn bộ vùng nguyên liệu được sản xuất theo mô hình cánh đồng lớn, áp dụng các tiêu chuẩn chất lượng cao như 4C, UTZ, và VietGap...

Toàn tỉnh Quảng Ngãi hiện có 30/145 trang trại và 105/497 HTX, THT tổ chức sản xuất theo chuỗi liên kết. Các chủ thể này đã tạo ra 196 sản phẩm OCOP, khẳng định vai trò và hiệu quả của mô hình này.

Nhờ có nguồn nguyên liệu chất lượng, HTX đã mạnh dạn đầu tư máy móc, thiết bị để chế biến sâu, cho ra đời nhiều dòng sản phẩm cà phê chất lượng cao như: Cà phê đặc biệt Sáu Nhung, cà phê sữa thượng hạng, cà phê sầu riêng, tinh cà phê… Những sản phẩm này không chỉ được tiêu thụ rộng rãi trong tỉnh mà còn vươn ra các thị trường lớn như Đà Nẵng, TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội. Đến nay, HTX Sáu Nhung đã có 6 sản phẩm OCOP, trong đó có 4 sản phẩm đạt chuẩn 4 sao và 2 sản phẩm 3 sao, minh chứng cho sự thành công của hướng đi này.

Theo Giám đốc HTX Nông nghiệp, sản xuất và thương mại Sáu Nhung, Nguyễn Tri Sáu, sau khi đạt chuẩn OCOP 3 sao, 4 sao, sản phẩm của HTX luôn được khách hàng tin tưởng mua dùng hơn nhiều so với các loại thông thường. Điều này không chỉ khẳng định chất lượng mà còn mang lại giá trị kinh tế cao hơn cho người nông dân.

Tương tự, HTX Nông nghiệp và dịch vụ Công Bằng Pô Kô tại xã Đắk Hà cũng xây dựng vùng nguyên liệu cà phê đạt chuẩn, tạo ra hai sản phẩm OCOP 3 sao là cà phê bột pha phin và cà phê nguyên hạt. Những thành công này cho thấy việc đầu tư vào chất lượng từ khâu nguyên liệu đến chế biến là chìa khóa để tạo ra sản phẩm nông nghiệp có giá trị.

Xã Đăk Hà được thành lập trên cơ sở hợp nhất xã Đăk La, xã Hà Mòn và thị trấn Đăk Hà. Trong nhiệm kỳ qua, với quyết tâm chính trị cao và sự đồng lòng của toàn Đảng bộ và Nhân dân, xã Đăk Hà đã đạt được nhiều thành tựu nổi bật. Tổng giá trị sản xuất năm 2025 ước đạt hơn 3.300 tỷ đồng, thu nhập bình quân đầu người đạt 55 triệu đồng. Công tác xây dựng Đảng, chính quyền, cải cách hành chính, quốc phòng – an ninh được tăng cường; tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 0,22%.

Trong nhiệm kỳ mới, xã Đăk Hà ưu tiên phát triển nông nghiệp hữu cơ, du lịch cộng đồng, nâng cao chất lượng cán bộ và cải cách hành chính gắn với chuyển đổi số. Mục tiêu phấn đấu đến năm 2030, thu nhập bình quân đạt 88,5 triệu đồng/người/năm, xã không còn hộ nghèo.

Đến chuỗi liên kết sản xuất khoai lang Nhật Bản

Một chuỗi liên kết nông nghiệp điển hình khác tại Quảng Ngãi đó là HTX Dịch vụ nông nghiệp Tịnh Thọ, xã Thọ Phong. Đây là đơn vị có vai trò "đầu tàu" trong phát triển nông nghiệp tại địa phương. Với vốn hoạt động lên đến hơn 19 tỷ đồng và hơn 1.000 thành viên, HTX đã xây dựng thành công chuỗi liên kết sản xuất khoai lang Nhật và dầu phụng (dầu ép từ hạt lạc) theo tiêu chuẩn VietGAP. Điều này không chỉ giúp bà con sản xuất an toàn mà còn đảm bảo chất lượng sản phẩm đầu ra.

Bà Nguyễn Thị Nguyệt, một thành viên HTX ở thôn Thọ Trung, chia sẻ sự yên tâm khi tham gia chuỗi liên kết. Bà cho biết: "HTX không chỉ cung ứng giống và vật tư sản xuất theo hình thức ‘mua trước trả sau’ mà còn hướng dẫn kỹ thuật canh tác an toàn, hiệu quả. Nhờ vậy, năng suất cao, sản phẩm đậu phụng được HTX thu mua ổn định theo giá thị trường, không lo bị thương lái ép giá như trước."

Hiện nay, chuỗi liên kết của HTX Tịnh Thọ đã mở rộng quy mô sản xuất lên hơn 20 ha đậu phụng và hàng chục ha khoai lang thương phẩm. Sản phẩm không chỉ được thị trường ưa chuộng mà còn giúp người dân có thu nhập ổn định. Bên cạnh đó, HTX còn ký hợp đồng với Công ty CP Nông lâm sản xuất khẩu Quảng Ngãi để bao tiêu gỗ keo cho thành viên, với sản lượng lên tới 2.300 tấn…

Đại diện HTX DVNN Tịnh Thọ nhận Bằng khen của Ban Chấp hành Liên minh Hợp tác xã Việt Nam.

Theo ông Nguyễn Mẫn, Phó Giám đốc HTX Tịnh Thọ, chuỗi liên kết không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế mà còn thay đổi tư duy sản xuất của bà con, từ sản xuất nhỏ lẻ sang sản xuất tập trung, hướng đến quy mô hàng hóa. Sắp tới, HTX sẽ tiếp tục mở rộng quy mô, hướng đến việc gia tăng giá trị cạnh tranh cho các sản phẩm OCOP 3 sao đã được công nhận như khoai lang Nhật và dầu phụng Tịnh Thọ.

Hiện nay, 100% hộ dân tại xã Thọ Phong được sử dụng điện, sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh. Toàn xã có 8 sản phẩm được công nhận đạt tiêu chuẩn OCOP 4 sao và 3 sao… Trong 5 năm qua, xã Thọ Phong đã hoàn thành xây dựng mới, sửa chữa 16 nhà đại đoàn kết; xóa 39 nhà tạm, nhà dột nát...

Tại Đại hội đại biểu Đảng bộ xã Thọ Phong lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 – 2030, Đại hội đã thống nhất đề ra chỉ tiêu trong nhiệm kỳ mới: Tổng giá trị sản phẩm trên địa bàn bình quân hằng năm từ 6 - 7%. Thu nhập bình quân đầu người đến năm 2030 tăng từ 28 -31% so với năm 2025. Tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều đến năm 2030 dưới 0,65% và phấn đấu tiến tới là địa phương không còn hộ nghèo.

Đẩy mạnh xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm

Theo đánh giá từ Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Quảng Ngãi: Sự hợp tác, liên kết giữa các mô hình HTX kiểu mới với người dân và doanh nghiệp đã giúp nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm và thu nhập cho người dân. Quan trọng hơn, chuỗi liên kết đã làm thay đổi tư duy sản xuất từ truyền thống sang sản xuất hàng hóa gắn với thị trường. Nông dân được tiếp cận và ứng dụng các tiến bộ khoa học, kỹ thuật, từ đó hình thành các vùng sản xuất tập trung. Đây là cơ sở để thu hút doanh nghiệp đầu tư vào chế biến sâu, thúc đẩy Chương trình OCOP phát triển mạnh mẽ và bền vững hơn nữa.

Để tạo điều kiện cho các HTX, THT có thêm cơ hội quảng bá, giới thiệu, tìm kiếm thị trường tiêu thụ cho sản phẩm và đối tượng khách hàng tiềm năng, những năm qua Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh Quảng Ngãi đã tổ chức hàng trăm cuộc xúc tiến thương mại, tổ chức các hội chợ, các hoạt động xúc tiến thương mại cho các HTX.

Từ năm 2021 đến đầu tháng 7/2025, Liên minh HTX tỉnh Quảng Ngãi đã hỗ trợ 106 HTX với hơn 300 lượt mặt hàng, sản phẩm HTX tham gia triển lãm tại Hội chợ, hội nghị xúc tiến thương mại – xúc tiến cung cầu trong và ngoài tỉnh. Liên minh Hợp tác xã tỉnh thường xuyên tìm hiểu thông tin thị trường, tìm kiếm đối tác doanh nghiệp để giới thiệu, tư vấn, hỗ trợ giúp cho doanh nghiệp liên kết với các HTX trên địa bàn tỉnh để xây dựng phương án liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị, tạo đầu ra ổn định, chất lượng, được bao tiêu toàn bộ sản phẩm, góp phần xóa bỏ tình trạng “được mùa mất giá, được giá mất mùa” trong sản xuất nông nghiệp.

Nhằm hỗ trợ đưa sản phẩm của các HTX đến với đông đảo người tiêu dùng, Liên minh HTX tỉnh đã mở nhiều lớp tập huấn nâng cao năng lực cho các HTX, trong đó có kỹ năng xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm; phối hợp với Trung tâm Khoa học Công nghệ và Môi trường tư vấn, hỗ trợ thiết kế bao bì, nhãn mác, tem truy xuất nguồn gốc, chứng nhận VietGap… cho các HTX...

Những câu chuyện thành công của các HTX tại Quảng Ngãi là minh chứng rõ ràng cho sức mạnh của mô hình liên kết sản xuất nông nghiệp. Bằng cách xác định sản phẩm chủ lực, đầu tư vào chất lượng và đẩy mạnh xúc tiến thương mại, ứng dụng công nghệ số để tiếp cận thị trường, các HTX không chỉ nâng cao giá trị nông sản mà còn mang lại cuộc sống ấm no, thịnh vượng cho bà con nông dân. Đây chính là hướng đi chiến lược, mở ra một tương lai bền vững cho nông nghiệp Việt Nam trong bối cảnh mới.

Ngọc Huyền