Mỹ tính tung đòn mạnh vào Trung Quốc, căng thẳng thương mại có nguy cơ leo thang


Tổng thống Mỹ Donald Trump và Bộ trưởng Bộ Tài chính Scott Bessent. (Ảnh:Getty Images).
Theo các nguồn tin của tờ Reuters, chính quyền Tổng thống Donald Trump đang cân nhắc hạn chế xuất khẩu sang Trung Quốc một loạt mặt hàng sử dụng phần mềm Mỹ - từ laptop cho đến động cơ máy bay – nhằm đáp trả các quy định kiểm soát xuất khẩu đất hiếm mới nhất của Bắc Kinh.
Nếu được triển khai, kế hoạch này sẽ hiện thực hóa lời đe dọa ông Trump đưa ra vào đầu tháng này, đó là cấm xuất khẩu các “phần mềm thiết yếu” sang Trung Quốc bằng cách hạn chế các lô hàng toàn cầu có chứa hoặc được sản xuất nhờ phần mềm Mỹ.
Vào ngày 10/10, Tổng thống Mỹ cảnh báo trên mạng xã hội rằng ông sẽ áp thuế bổ sung 100% lên hàng hóa Trung Quốc, đồng thời ban hành các biện pháp kiểm soát xuất khẩu mới lên “mọi phần mềm thiết yếu” kể từ ngày 1/11, nhưng không cung cấp thêm chi tiết.
Các nguồn tin của tờ Reuters lưu ý rằng kế hoạch hạn chế xuất khẩu phần mềm có thể không được triển khai trong thực tế.
Tuy nhiên, việc Nhà Trắng cân nhắc phương án đó cho thấy Washington đang xem xét leo thang đáng kể căng thẳng thương mại với Bắc Kinh.
Vào ngày 22/10, các phóng viên tại Nhà Trắng đã đặt câu hỏi với Bộ trưởng Bộ Tài chính Scott Bessent về kế hoạch hạn chế xuất khẩu phần mềm sang Trung Quốc.
Ông đáp: “Tôi xác nhận rằng Nhà Trắng đang xem xét mọi phương án. Ngoài ra, nếu Mỹ thực sự thực thi các biện pháp kiểm soát xuất khẩu – dù là đối với phần mềm, động cơ hay những mặt hàng khác – nhiều khả năng chúng tôi sẽ phối hợp với các đồng minh G7.”
Bà Emily Kilcrease, thành viên cấp cao của Trung tâm vì nền an ninh mới của Mỹ, cảnh báo các biện pháp kiểm soát xuất khẩu phần mềm sẽ rất khó triển khai trong thực tế và sẽ gây tổn hại đến doanh nghiệp Mỹ.
Nhà Trắng từ chối trả lời yêu cầu bình luận của Reuters. Bộ Thương mại Mỹ, cơ quan giám sát các biện pháp kiểm soát xuất khẩu, chưa phản hồi yêu cầu bình luận.
Người phát ngôn của đại sứ quán Trung Quốc không bình luận về các biện pháp cụ thể mà Mỹ đang xem xét, nhưng nói rõ Trung Quốc phản đối các động thái đơn phương của Mỹ.
Vị này cũng khẳng định Trung Quốc sẽ thực hiện các biện pháp để “bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình” nếu Mỹ theo đuổi con đường sai lầm.
Mỹ chỉ đang tìm cách gây áp lực Trung Quốc?
Một nguồn tin của Reuters cho biết các quan chức Nhà Trắng có thể công bố biện pháp kiểm soát xuất khẩu để gây áp lực lên Bắc Kinh, nhưng không thực sự triển khai. Hai nguồn tin khác tiết lộ rằng các quan chức cũng đang thảo luận về các đề xuất chính sách có phạm vi hẹp hơn.
Một nguồn tin nhấn mạnh: “Mọi thứ bạn có thể nghĩ đến đều được sản xuất bằng phần mềm của Mỹ”.
Nếu được áp dụng, các biện pháp này có thể gây gián đoạn thương mại toàn cầu với Trung Quốc, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghệ. Ngay cả nền kinh tế Mỹ cũng có nguy cơ chịu thiệt hại.
Một điều đáng lưu ý là trong nhiệm kỳ thứ hai, Tổng thống Trump đã tỏ ra thiếu nhất quán trong việc sử dụng các biện pháp hạn chế xuất khẩu nhắm vào Bắc Kinh. Ví dụ, ông từng áp đặt các hạn chế nghiêm ngặt mới với chip AI của Nvidia và AMD, nhưng sau đó lại dỡ bỏ chúng.
Tương tự, vào cuối tháng 5, Washington áp thêm các hạn chế đối với phần mềm thiết kế chip cùng một số mặt hàng khác sau khi Trung Quốc trì hoãn giao đất hiếm cho doanh nghiệp Mỹ. Tuy nhiên, Washington đã hủy bỏ những hạn chế này vào đầu tháng 7.
Dự kiến trong tuần này, Bộ trưởng Bộ Tài chính Mỹ Bessent sẽ gặp mặt Phó Thủ tướng Trung Quốc Hà Lập Phong tại Malaysia trong tuần này để thảo luận về các vấn đề thương mại song phương. Tuần tới, Tổng thống Trump có thể sẽ gặp mặt trực tiếp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) ở Hàn Quốc.
Diễn đàn Đầu tư Việt Nam 2026 (Vietnam Investment Forum 2026)
Ngày 4/11 tại TP HCM, Diễn đàn Đầu tư Việt Nam (VIF), do Trang TTĐT Tổng hợp VietnamBiz và Việt Nam Mới tổ chức, trở lại với loạt nội dung nóng: “Bức tranh vĩ mô – bất động sản – thị trường tài chính – chứng khoán: Con đường thịnh vượng của Việt Nam”.
Sự kiện quy tụ chuyên gia kinh tế, nhà hoạch định chính sách, lãnh đạo ngân hàng, các quỹ và hàng trăm nhà đầu tư, cùng phân tích triển vọng vĩ mô, chính sách, bất động sản, ngân hàng, tài sản số và chu kỳ mới của chứng khoán.
Trải qua nhiều mùa tổ chức, VIF đã khẳng định vị thế diễn đàn đầu tư số 1 Việt Nam, nơi kết nối tri thức và vốn đầu tư.
Website: https://vietnaminvestmentforum.vn
Tham gia khảo sát "Dự báo của bạn về năm 2026" để có cơ hội nhận vé mời đặc biệt từ Ban Tổ chức.