Ngân hàng nào tăng mạnh nhóm nợ có khả năng mất vốn?

Theo quy định hiện nay, các tổ chức tín dụng (TCTD) phải thực hiện phân loại nợ theo các mức độ rủi ro gồm: Nợ đủ tiêu chuẩn (nợ nhóm 1), Nợ cần chú ý (nợ nhóm 2), Nợ dưới tiêu chuẩn (nợ nhóm 3), Nợ nghi ngờ (nợ nhóm 4) và Nợ có khả năng mất vốn (nợ nhóm 5).

Nợ có khả năng mất vốn của “ông lớn” tăng mạnh

Trong ngành ngân hàng, nhóm Big4 bao gồm BIDV, VietinBank, Agribank và Vietcombank có quy mô dư nợ lớn nhất toàn ngành: đang nắm giữ khoảng 7,49 triệu tỷ đồng, chiếm khoảng 50,2% tổng dư nợ cho vay.

Theo báo cáo tài chính đến cuối tháng 6/2025, tỷ lệ nợ xấu trên tổng dư nợ cho vay của các ngân hàng này vẫn được kiểm soát ở mức an toàn theo quy định, và đều là những ngân hàng cho vay chặt chẽ hơn mặt bằng chung, nhưng nợ có khả năng mất vốn (nợ nhóm 5) vẫn tăng nhanh.

Cụ thể, tại BIDV đến cuối tháng 6/2025, nợ xấu đã tăng mạnh gần 49%, từ 29.036 tỷ đồng lên 43.140 tỷ đồng, kéo tỷ lệ nợ xấu trên tổng dư nợ cho vay nhảy vọt từ 1,41% hồi đầu năm lên 1,98%. Đáng chú ý, nợ có khả năng mất vốn tăng 45% lên gần 28.702 tỷ đồng. 

Nợ xấu có khả năng mất vốn tăng cao ở nhiều ngân hàng.

Tương tự, tổng nợ xấu của VietinBank trong 6 tháng đầu năm cũng tăng 16,2%, lên mức 24.813 tỷ đồng, kéo theo tỷ lệ nợ xấu của ngân hàng tăng từ 1,24% lên 1,31%. Trong đó, nợ có khả năng mất vốn cũng tăng thêm 1.473 tỷ đồng so với đầu năm, lên 15.093 tỷ đồng.

Vietcombank không nằm ngoài xu hướng chung khi nợ xấu cũng ghi nhận xu hướng tăng. Tổng nợ xấu tại thời điểm 30/6 đạt 15.576 tỷ đồng, tăng 12% so với đầu năm. Trong đó, nợ có khả năng mất vốn chiếm 11.456 tỷ đồng, tăng thêm 1.111 tỷ đồng so với đầu năm, tương đương với tỷ lệ tăng khoảng 11%.

Chỉ duy nhất ở Agribank ghi nhận nợ xấu giảm từ 1,68% (cuối năm 2024) xuống 1,44% sau khi kết thúc quý II. Đó là nhờ ngân hàng đã nỗ lực thu hồi nợ xấu trong hai quý vừa qua. Theo đó, nợ nhóm 5 cũng giảm 3.054 tỷ đồng về mức 19.583 tỷ đồng. Tuy nhiên, nợ có khả năng mất vốn của ngân hàng vẫn ở mức khá cao trong hệ thống.

Với các ngân hàng thương mại cổ phần, nhiều nhà băng cũng ghi nhận nợ nhóm 5 tăng mạnh trong 6 tháng đầu năm. Đáng chú ý, dù giảm nợ nhóm 5, nhưng các ngân hàng như BaoViet Bank, NCB, ABBank, Viet A Bank và PVCombank vẫn thuộc nhóm dẫn đầu về tỷ lệ nợ có khả năng mất vốn cao so với tổng dư nợ. Như BaoViet Bank là 3,4%, PVCombank là 2,25%, BVBank là 2,17%, Saigonbank là 2,14%, Eximbank là 1,96%, ABBank là 1,83%, OCB là 1,81%, VietBank là 1,72%, SHB là 1,69%, Sacombank là 1,67%...

Trong khi đó, tỷ lệ nợ có khả năng mất vốn cao tại nhóm Big 4 chỉ ở mức dưới 1% so với tổng dư nợ, như Vietcombank là 0,73%, VietinBank là 0,8%, BIDV và Agribank dưới 0,6%.

Áp lực nợ xấu sẽ giảm vào cuối năm?

Giới phân tích thị trường nhận định áp lực nợ xấu hiện nay đang có xu hướng tăng và khả năng còn tiếp tục tăng trong thời gian tới khi tín dụng được mở rộng. Đây là vấn đề bình thường trong hoạt động ngành ngân hàng.

Tuy nhiên, trong một khảo sát gần đây do NHNN thực hiện, các TCTD nhận định tỷ lệ nợ xấu tiếp tục chiều hướng giảm nhẹ trong quý II và kỳ vọng giảm mạnh hơn trong quý III, trái ngược với nhận định “tăng” của cùng kỳ năm trước.

Tại kỳ điều tra này, các TCTD tiếp tục điều chỉnh giảm dự báo về tỷ lệ nợ xấu/dư nợ tín dụng bình quân toàn hệ thống tính đến cuối năm 2025 so với kết quả ghi nhận tại kỳ điều tra trước. Ngoài ra, rủi ro tổng thể từ các nhóm khách hàng được đánh giá tăng nhẹ, song các TCTD cho rằng đến cuối năm 2025, mức độ rủi ro sẽ giảm nhẹ so với cuối năm 2024, thể hiện sự kỳ vọng vào hiệu quả giám sát và chất lượng cho vay.

Triển vọng tích cực về chất lượng tài sản ngân hàng cũng được một số chuyên gia nêu ra, nhờ một số yếu tố như: Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các TCTD có hiệu lực thi hành từ ngày 15/10/2025 sẽ góp phần giúp quá trình xử lý nợ xấu diễn ra thuận lợi hơn, kỳ vọng làm giảm nợ xấu trong thời gian tới.

Cùng với đó, hiện nay, phần lớn nợ xấu vẫn tập trung ở nhóm bất động sản và trái phiếu. Năm 2024, một số cải cách, đặc biệt là sửa đổi Luật Đất đai, đã giúp giảm đáng kể rủi ro trên thị trường bất động sản. Bên cạnh đó, Chính phủ hiện đang thúc đẩy kích cầu bất động sản, đưa giá cả về mức phù hợp với cung – cầu thực, từ đó kỳ vọng nhu cầu phục hồi.

Tại báo cáo cập nhật ngành ngân hàng mới nhất, VIS Rating dự báo rủi ro tài sản toàn ngành sẽ dần ổn định trong nửa cuối năm, đặc biệt đối với các ngân hàng lớn và ngân hàng quốc doanh, nhờ vào sự phục hồi của thị trường bất động sản và các cải cách chính sách nhằm hỗ trợ khả năng trả nợ của khách hàng.

VIS Rating chỉ ra rằng khả năng trả nợ của khách hàng doanh nghiệp đã được cải thiện tại các ngân hàng ACB và VietinBank, trong khi VPBank và MB ghi nhận tỷ lệ nợ quá hạn cho vay mua nhà giảm nhờ giải quyết pháp lý cho các dự án của chủ đầu tư bất động sản.

Bên cạnh những yếu tố trên, chuyên gia Nguyễn Thế Minh, Giám đốc Khối Nghiên cứu và Phát triển khách hàng cá nhân của Chứng khoán Yuanta Việt Nam, đánh giá việc NHNN đang trong lộ trình nâng chuẩn Basel II lên Basel III cũng sẽ góp phần giảm áp lực nợ xấu. Dù hiện tại việc áp dụng mới ở mức khuyến khích, đến năm 2030 sẽ bắt buộc toàn bộ hệ thống. Điều này đòi hỏi các ngân hàng phải tăng bộ đệm vốn, qua đó giảm rủi ro và nâng cao an toàn vốn.

Chuyên gia nhận định rủi ro nợ xấu vẫn có xu hướng tăng nhưng khả năng duy trì được dưới 3% toàn hệ thống, một số ngân hàng có thể chạm ngưỡng xấp xỉ 3%.

Huyền Anh