Ngành hàng tiêu dùng nội địa trông chờ sức bền giữa nhiều ‘phép thử’

Đơn cử như tác động lớn của chính sách thuế hộ kinh doanh được cho là giai đoạn đầy thử thách đối với không ít doanh nghiệp (DN) trong ngành hàng tiêu dùng.

Giai đoạn đầy thử thách

Tuy nhiên, các nhãn hiệu mạnh trong ngành hàng tiêu dùng nội địa vẫn chứng tỏ sức cạnh tranh bền bỉ. Điển hình như một nhãn hiệu mì ăn liền trong quý 2/2025 vừa qua đã ghi nhận doanh thu 1.016 tỷ đồng, tăng 2,2% trong quý 2/2025, gia tăng 0,8% thị phần trong giai đoạn 2024 – nửa đầu năm 2025. Hoặc như doanh thu của từ một nhãn hiệu nước tăng lực trong quý 2/2025 tuy giảm 28% so với cùng kỳ năm trước nhưng thị phần vẫn tăng 0,3% trong ngành nước tăng lực.

Việc giảm thuế Giá trị gia tăng 8% với việc bổ sung các mặt hàng điện thoại, máy tính sẽ phần nào giảm áp lực về giá và giúp người tiêu dùng dễ dàng tiếp cận và thay thế sản phẩm.

Qua đó cho thấy chiến lược cao cấp hóa sản phẩm đã và đang tạo ra những sản phẩm chất lượng, sở hữu tệp khách hàng trung thành, ngay cả khi thị trường biến động giữa tác động từ chính sách thuế hộ kinh doanh.

Không  những thế, có một số DN nội địa trong ngành hàng tiêu dùng đã cải thiện hệ thống phân phối, đặc biệt ở kênh GT (kênh phân phối truyền thống). Cụ thể là hướng tới đẩy mạnh bán hàng và phân phối sản phẩm cao cấp, nâng cao hiệu quả hoạt động truyền thông tại các điểm bán, tối ưu hóa công tác quản lý hàng tồn kho.  

Nhờ đó đã giúp cho họ cải thiện độ phủ của sản phẩm tại các cửa hàng nhỏ lẻ, cũng như nâng cao hiệu quả làm việc của đội ngũ bán hàng trực tiếp và giảm phụ thuộc vào các điểm bán lớn tại kênh GT.

Hoặc như tác động từ chính sách thuế quan mới của Mỹ cũng được cho là đang tạo ra “phép thử” cho ngành hàng tiêu dùng nội địa. Bởi lẽ, chính sách này có thể không chỉ ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu mà gây hệ lụy dây chuyền là làm suy yếu tiêu dùng trong nước. 

Như trong báo cáo cập nhật vào thượng tuần tháng 8/2025 đối với một nhà bán lẻ tiêu dùng là CTCP Đầu tư Thế giới Di động (MWG), Bộ phận phân tích thuộc Công ty chứng khoán PHS đã duy trì quan điểm trung lập đối với ngành bán lẻ do rủi ro về các chính sách thuế quan mới vẫn đang hiện hữu. Đặc biệt là điều kiện sản xuất thu hẹp, niềm tin người tiêu dùng suy yếu và giá cả liên tục leo thang sẽ là các yếu tố tác động tiêu cực lên toàn ngành hàng này.

Tuy vậy, xét về dài hạn, theo PHS, các chính sách mới của Chính phủ như thúc đẩy tăng trưởng kênh thương mại điện tử, siết chặt hàng giả, hàng không rõ nguồn gốc, hàng xách tay sẽ tạo lợi thế cho các DN sản xuất và phân phối trong nước.

Nhất là với những DN mạnh trong ngành hàng tiêu dùng, với nền tảng về hạ tầng, dịch vụ và thương hiệu đã được xây dựng sẽ hưởng lợi lớn nhờ giành lấy thị phần từ các nhà bán hàng nhỏ lẻ, thiếu minh bạch.

Xét về một số chính sách mới có thể kể đến Quyết định 1568/QĐ-BCT (ban hành hồi tháng 6/2025). Trong đó, kế hoạch tổng thể phát triển thương mại điện tử (TMĐT) quốc gia giai đoạn 2026 - 2030, với một số mục tiêu chính: Thứ nhất là 70% dân số trưởng thành tham gia mua sắm trực tuyến. Thứ hai là doanh số bán lẻ TMĐT tăng trưởng 20 - 30%/năm, chiếm 20% tổng mức bán lẻ hàng hóa quốc gia. Thứ ba là 70% DN ứng dụng TMĐT. Thứ tư là 100% giao dịch có hóa đơn điện tử; 80% giao dịch thanh toán không dùng tiền mặt.

Chính sách này được cho là không chỉ tạo nền tảng cho sự phát triển mạnh mẽ của TMĐT Việt Nam trong giai đoạn tới mà còn tạo thuận lợi cho các DN nội địa trong ngành hàng tiêu dùng.

Hay như dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa. Dự thảo này đang sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa năm 2006 để tháo gỡ ngay những điểm nghẽn ghi nhận trong 17 năm triển khai thực hiện để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, đảm bảo chất lượng hàng hóa, sản phẩm, dịch vụ. Nếu như sớm ban hành luật sửa đổi này sẽ tạo niềm tin cho người tiêu dùng, nâng cao sức cạnh tranh của các DN sản xuất trong nước và các DN phân phối chính ngạch.

Thanh lọc những doanh nghiệp không chính thống

Ngoài ra, Nghị định 117/2025/NĐ-CP (có hiệu lực ngày 1/7/2025) với quy định về quản lý thuế đối với hoạt động kinh doanh trên nền tảng TMĐT. Theo đó, từ ngày 1/7/2025, các sàn giao dịch TMĐT sẽ phải khấu trừ và nộp thuế thay cho hộ kinh doanh và cá nhân bán hàng trên nền tảng.

Giới phân tích nhận định nghị định này giúp thị trường TMĐT chuyển đổi theo hướng minh bạch, chuyên nghiệp, gia tăng cạnh tranh và thị phần cho DN tuân thủ thuế. Ngược lại, nhà bán hàng không minh bạch mất lợi thế về giá, thu hẹp thị phần.

Mặt khác, Nhà nước đang siết chặt hàng giả, hàng kém chất lượng, cùng với đó là việc kiểm soát mạnh mẽ các giao dịch mua – bán. Cụ thể là trực tiếp kết nối hóa đơn điện tử với các DN có doanh thu trên 1 tỷ đồng/năm. Cùng với đó là dự thảo bỏ thuế khoán theo Nghị quyết 68.

Điều đó được cho là sẽ thanh lọc các DN không chính thống, giảm bớt đối thủ cạnh tranh, tạo điều kiện thuận lợi phát triển cho các DN đã và đang hoạt động chuyên nghiệp trong ngành hàng tiêu dùng nội địa. 

Do vậy, tiềm năng tăng trưởng trung – dài hạn của những thương hiệu mạnh trong ngành hàng này sẽ rõ rệt hơn, đặc biệt ở các lĩnh vực tiêu dùng nhanh (FMCG) và thiết bị gia dụng.

Ngoài ra, việc tác động chính sách đối với ngành hàng tiêu dùng có thể kể đến mảng bán buôn ICT - CE (công nghệ thông tin và điện tử gia dụng) của CTCP Thế giới số (DGW), trong nhận định mới nhất từ Bộ phận phân tích Công ty chứng khoán MBS cho rằng việc giảm thuế Giá trị gia tăng 8% với việc bổ sung các mặt hàng điện thoại, máy tính sẽ phần nào giảm áp lực về giá và giúp người tiêu dùng dễ dàng tiếp cận và thay thế sản phẩm.

Trong khi đó, với mảng thiết bị văn phòng của DGW, phía MBS lại điều chỉnh dự phóng giảm 2% - 5% so với dự báo cũ. Đó là do tổng doanh thu của một mặt hàng chủ lực đang tăng trưởng chậm, do ảnh hưởng của thuế quan, tác động đến việc mở rộng sản xuất của các doanh nghiệp FDI tại Việt Nam.

Trái lại, mảng thiết bị gia dụng lại có thể trưởng mạnh mẽ với khả năng tăng tốc mở rộng danh mục sản phẩm của DN nêu trên. Giới phân tích chỉ rõ việc siết chặt các giao dịch mua – bán bằng việc bỏ thuế khoán, cùng với việc mạnh mẽ thanh tra các giao dịch hàng kém chất lượng là yếu tố hỗ trợ tích cực cho thương hiệu này trong trung – dài hạn. Nhất là khi DN không chính thống mất đi lợi thế cạnh tranh về giá – vốn là cạnh tranh lớn nhất của các DN chính thống và không chính thống.

                                                                                          Thế Vinh