Sửa Luật Đất đai 2024 để phù hợp với mô hình chính quyền địa phương 2 cấp

Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, việc sửa Luật Đất đai 2024 nhằm giải quyết kịp thời các vấn đề cấp bách, phát sinh từ thực tiễn, tháo gỡ "điểm nghẽn" về thể chế, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Luật Đất đai năm 2024 cùng các văn bản hướng dẫn thi hành đang từng bước hoàn thiện thể chế, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý đất đai, nhất là thông qua việc đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho địa phương. Nội dung này đã được quy định xuyên suốt trong các phiên bản luật trước đây và tiếp tục được cụ thể hóa mạnh mẽ trong giai đoạn hiện nay.

Việc sửa Luật Đất đai 2024 nhằm giải quyết kịp thời các vấn đề cấp bách, phát sinh từ thực tiễn, tháo gỡ "điểm nghẽn" về thể chế, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Theo đó, cấp Trung ương chỉ còn giữ một phần thẩm quyền liên quan đến quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Các nội dung quản lý nhà nước khác trong lĩnh vực đất đai đều đã được phân cấp cho chính quyền địa phương như: giao đất, cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất… Các quy định liên quan đến phân cấp thẩm quyền cho chính quyền địa phương theo pháp luật về đất đai hiện hành đang góp phần sớm đưa chính sách đất đai vào thực tiễn cuộc sống, cải cách thủ tục hành chính về đất đai, nâng cao trách nhiệm của chính quyền địa phương các cấp trong quản lý, sử dụng đất đai.

Bên cạnh đó, triển khai chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính và tổ chức mô hình chính quyền địa phương hai cấp, Bộ đã chủ động rà soát hệ thống pháp luật đất đai, từ đó tham mưu Chính phủ ban hành Nghị định số 151/2025/NĐ-CP ngày 12/6/2025. Nghị định đã kịp thời phân định rõ thẩm quyền giữa cấp tỉnh và cấp xã, bảo đảm thực hiện hiệu quả cơ chế phân quyền trong bối cảnh mới.

Tuy nhiên, qua 1 năm thi hành Luật Đất đai cho thấy vẫn còn có một số tồn tại, vướng mắc đòi hỏi phải tiếp tục nghiên cứu, sửa đổi nhằm tiếp tục thể chế các quan điểm, định hướng quả Đảng, đồng thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình tổ chức thi hành Luật Đất đai là cần thiết, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong giai đoạn hiện nay.

Theo đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề xuất sửa đổi, bổ sung nhằm thể chế hóa đầy đủ, kịp thời các quan điểm, chủ trương của Đảng và Nhà nước về chính sách đất đai sau 3 năm thực hiện Nghị quyết số 18-NQ/TW và 1 năm thực hiện Luật đất đai năm 2024, về sắp xếp tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính theo mô hình chính quyền hai cấp, về phát triển kinh tế tư nhân, về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, hội nhập quốc tế trong tình hình mới, về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật; đảm bảo kế thừa, sự ổn định, tính thống nhất của hệ thống pháp luật.

Đồng thời, kịp thời giải quyết các vấn đề ưu tiên, cấp bách của lĩnh vực đất đai để tháo gỡ kịp thời những vấn đề mới phát sinh từ thực tiễn, tháo gỡ “điểm nghẽn” về thể chế, góp phần thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội.

Dự thảo Dự thảo Luật gồm 2 điều, trong đó, Điều 1 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai, gồm 68 khoản, gồm 3 nhóm nội dung: Nhóm các nội dung thể chế quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp sửa đổi, bổ sung Nghị quyết số 18-NQ/TW do Đảng ủy Chính phủ đề xuất được Ban Chấp hành Trung ương thông qua tại Nghị quyết số 69-NQ/TW ngày 19/7/2025.

Nhóm các nội dung sửa đổi, bổ sung để tiếp tục tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình thi hành Luật. Nhóm các nội dung sửa đổi để phù hợp với mô hình chính quyền địa phương hai cấp.

Điều 2 quy định về hiệu lực thi hành. Việc lấy ý kiến thể hiện tinh thần cầu thị, huy động trí tuệ tập thể trong việc sửa đổi chính sách đất đai một lĩnh vực then chốt, tác động đến mọi mặt của đời sống kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, bảo vệ môi trường của đất nước; giữ vai trò trung tâm trong hệ thống pháp luật về đất đai, có mối quan hệ với nhiều quy định khác của pháp luật.

Hồng Hương