Tăng cường ứng dụng công nghệ để nâng cao hiệu quả thi hành án dân sự

Sáng 4/11, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan, Quốc hội họp Phiên toàn thể,  nghe tờ trình và báo cáo thẩm tra về dự án Luật Thi hành án dân sự (sửa đổi).

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh cho biết dự thảo luật gồm 5 chương 118 điều (giảm 4 chương, lược bỏ 30 điều, giữ nguyên 16 điều, sửa đổi hợp nhất 136 điều thành 84 điều, bổ sung 18 điều mới so với Luật thi hành án dân sự hiện hành).

Theo Bộ trưởng Bộ Tư pháp, dự thảo quy định đầy đủ hơn về phạm vi bản án quyết định do cơ quan thi hành án dân sự tổ chức thi hành, các nguyên tắc, hành vi bị nghiêm cấm trong thi hành án dân sự. Đồng thời, hoàn thiện các quy định về quyền, nghĩa vụ của đương sự, của người có quyền và nghĩa vụ có liên quan.

Đặc biệt, dự thảo hoàn thiện, sửa đổi nhiều quy định về trình tự, thủ tục nhằm rút ngắn thời gian, giảm thiểu chi phí, nâng cao hiệu quả thi hành án theo yêu cầu của Nghị quyết số 27-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương…

Cụ thể, bổ sung điều luật quy định về tăng cường sử dụng, ứng dụng khoa học, công nghệ và chuyển đổi số, hiện đại hóa hoạt động thi hành án dân sự.

Theo đó, dự thảo quy định thêm phương thức thông báo thi hành án bằng phương tiện điện tử nhằm giải quyết khó khăn, giảm thiểu chi phí và tăng cường ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số, đặc biệt là trong các vụ đại án (Điều 34)...

Bổ sung quy định cơ quan thi hành án dân sự chủ động ra quyết định thi hành án đối với khoản bồi thường cho tổ chức, cá nhân được tuyên trong bản án, quyết định hình sự trong trường hợp cơ quan thi hành án đã thu được tiền ở giai đoạn điều tra, truy tố, xét xử mà không cần chờ đơn yêu cầu thi hành án của người được thi hành án (Điều 22).

Nêu quan điểm thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết Ủy ban cơ bản tán thành với quy định về trách nhiệm của các cơ quan liên quan (như Kho bạc nhà nước, ngân hàng, công an...) trong việc phối hợp với cơ quan thi hành án dân sự tổ chức thi hành án (Điều 14).

Bên cạnh đó, có ý kiến cho rằng nội dung của Điều 14 là chưa đầy đủ, bao quát vì chưa quy định trách nhiệm phối hợp của các cơ quan này với Văn phòng thi hành án dân sự. Việc thiếu cơ chế bảo đảm này sẽ không chỉ làm giảm hiệu quả hoạt động của các Văn phòng thi hành án dân sự và Thừa hành viên, mà còn ảnh hưởng đến tính khả thi của chế định xã hội hóa thi hành án dân sự mới được bổ sung vào dự thảo luật.

Liên quan đến quyền, nghĩa vụ của đương sự (các điều 6, 7, 53), nhiều ý kiến tán thành việc quy định cả người được thi hành án và người phải thi hành án đều có nghĩa vụ chịu phí thi hành án.

Tuy nhiên, quy định tại khoản 1 Điều 53 của dự thảo luật chưa loại trừ trường hợp người phải thi hành án đã tự nguyện thi hành nên không bảo đảm nguyên tắc khuyến khích tự nguyện thi hành án. Do đó, đề nghị chỉnh lý khoản này theo hướng loại trừ nghĩa vụ nộp phí thi hành án đối với người đã tự nguyện thi hành.

Một số ý kiến khác đề nghị chỉ nên quy định nghĩa vụ nộp phí đối với bên phải thi hành án, không quy định nghĩa vụ này đối với bên được thi hành án nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bên thắng kiện.

Ngoài ra, Ủy ban cũng nhất trí với việc tổ chức cơ quan thi hành án dân sự một cấp (cấp tỉnh), nhận thấy đây là bước đột phá quan trọng, phù hợp với chủ trương của Đảng về sắp xếp, tinh gọn bộ máy hệ thống thi hành án. 

Nhiều ý kiến cũng tán thành với quy định của dự thảo luật về thời hiệu yêu cầu thi hành án áp dụng chung cho cả cơ quan thi hành án dân sự và Văn phòng thi hành án dân sự là 5 năm. Quy định này nhằm bảo đảm tính ổn định của các quan hệ xã hội, tăng cường trách nhiệm của các bên đương sự, đồng thời tránh làm thay đổi quá nhiều tình trạng tài sản.

Song có ý kiến cho rằng quy định này chưa phù hợp với bản chất pháp lý và nguyên tắc tự nguyện, quan hệ thỏa thuận dân sự giữa đương sự và Văn phòng thi hành án dân sự.

-Như Nguyệt

]]>