Thời trang Việt có thể vươn ra toàn cầu thông qua phát triển bền vững

Tại tọa đàm “Dệt may bền vững - Tái chế và chuỗi cung ứng xanh trong bối cảnh thương mại toàn cầu” vừa qua, ông Võ Thành Phước, Giám đốc phát triển Công ty Cổ phần Kết nối Thời trang (Faslink), cảnh báo: “Chúng ta đang sản xuất nhanh hơn bao giờ hết, nhưng cũng đang vứt bỏ nhanh hơn bao giờ hết”!

Theo đó, năm 2024, lượng quần áo bị thải ra toàn cầu có thể đạt 120 triệu tấn, tăng gần 30% so với năm trước đó. Tuy nhiên, chưa đến 1% được tái chế thành sản phẩm mới. Phần lớn rác dệt may bị đốt bỏ hoặc chôn lấp, tạo ra khí thải nhà kính và vi nhựa lan rộng trong môi trường.

Không chỉ ô nhiễm, “cơn khát tiêu dùng” còn khiến thế giới tồn kho 2,5 – 5 tỷ sản phẩm, trị giá khoảng 70 – 140 tỷ USD. Trung bình mỗi người thải bỏ hơn 16 kg quần áo mỗi năm, tương đương 60 chiếc áo bị vứt đi.

Ông Võ Thành Phước cho rằng mô hình sản xuất tuyến tính sản xuất – tiêu dùng – thải bỏ đã lỗi thời. “Ngành thời trang phải chuyển sang mô hình tuần hoàn, nơi sản phẩm được thiết kế để tái sử dụng, tái chế và khép kín vòng đời vật liệu. Chỉ khi khép lại vòng tròn ấy, thời trang mới có thể tự tái sinh,” ông Võ Thành Phước nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, thế giới đang bước vào chu kỳ tái định hình thương mại mới, nơi chuyển đổi xanh, an ninh kinh tế và trí tuệ nhân tạo (AI) trở thành ba trụ cột chiến lược của thời đại. Theo báo cáo ACBS, các hiệp định thương mại tự do (FTA) đang là đòn bẩy quan trọng cho tiến trình chuyển đổi xanh.

Hiện Việt Nam có 16 FTA có hiệu lực, và dự kiến ký thêm 6 hiệp định mới trước năm 2027. Trong đó nhiều hiệp định thế hệ mới yêu cầu tiêu chuẩn xanh, minh bạch và truy xuất nguồn gốc. Do đó, doanh nghiệp cần gắn chiến lược chuyển đổi xanh với cam kết Net Zero 2050 của Việt Nam, đồng thời tăng cường hợp tác công – tư (PPP) để chia sẻ nguồn lực. 

Ngày 17/10, Đại sứ quán Đan Mạch tại Việt Nam phối hợp cùng Công ty CP Net Zero Việt Nam tổ chức buổi đối thoại “Tương lai Thời trang – Phát triển Bền vững”. Chương trình quy tụ nhiều nhà thiết kế, chuyên gia, doanh nghiệp và đại diện truyền thông của Việt Nam và Đan Mạch, nhằm thảo luận con đường định hình một ngành thời trang xanh, đạo đức và nhân văn hơn.

Đan Mạch được coi như một hình mẫu của ngành thời trang toàn cầu với Bộ tiêu chuẩn Tuần lễ Thời trang Copenhagen, đặt ra khung tiêu chí nghiêm ngặt về môi trường và đạo đức. Trong khi đó, Việt Nam cũng đang ngày càng được công nhận là trung tâm sáng tạo đang lên tại châu Á, nơi hội tụ giữa di sản thủ công phong phú và thế hệ các nhà thiết kế trẻ khát khao khám phá giá trị toàn cầu.

Đại diện thương hiệu quốc tế, bà Alexandra Mornet, Giám đốc Phát triển Bền vững tại Pandora, khẳng định ngày nay, tính bền vững không còn là lợi thế cạnh tranh mà đã trở thành yêu cầu bắt buộc đối với mọi thương hiệu thời trang và trang sức cao cấp.

Đặc biệt, bà Alexandra Mornet đã phân tích những thách thức phức tạp trong việc thiết lập và duy trì một chuỗi cung ứng có trách nhiệm, đảm bảo nguồn gốc nguyên liệu và các chuẩn mực đạo đức trong toàn bộ quy trình sản xuất.

Tại tọa đàm, nhà thiết kế Vũ Thảo giới thiệu cách thương hiệu Việt Nam Kilomet109 kết hợp tinh tế chất liệu truyền thống của các làng nghề Việt như lụa tơ tằm, vải lanh, bông hữu cơ và sợi gai tự nhiên với kỹ thuật thủ công bản địa được gìn giữ qua nhiều thế hệ. Những chất liệu này không chỉ thân thiện với môi trường mà còn mang trong mình câu chuyện văn hóa và triết lý sống bền vững của người Việt.

NTK Vũ Thảo chia sẻ: “Những giá trị truyền thống đang dần bị mai một nếu chúng ta không chủ động sử dụng, bảo tồn và phát huy chúng”. Thông qua các dự án hợp tác trực tiếp với người dân địa phương, từ khâu nhuộm chàm, dệt vải đến sáng tạo mẫu mã, Kilomet109 không chỉ góp phần bảo tồn nghề thủ công truyền thống, mà còn tạo sinh kế bền vững cho cộng đồng.

Triết lý này đã giúp Vũ Thảo trở thành một trong những gương mặt tiên phong của làn sóng nhà thiết kế trẻ tại khu vực, truyền cảm hứng cho xu hướng thời trang gắn liền với bản sắc và trách nhiệm xã hội.

Trong khi đó, năm 2025 cũng đánh dấu một bước ngoặt quan trọng, khi dự án Empower Women Asia (EWA) - thuộc tổ chức phi chính phủ KIBV (Vì một Việt Nam tươi đẹp) - đang từng bước chuyển mình trở thành một tổ chức phi chính phủ quốc tế.

EWA ra đời năm 2019 dưới sự sáng lập và điều hành của bà Rachel Nguyễn, kiều bào ở Thụy Sỹ. Với sứ mệnh trao quyền cho phụ nữ và trẻ em gái tại các làng dệt thiểu số ở Việt Nam, các dự án của EWA không chỉ lan tỏa thông điệp về thời trang bền vững, mà còn nâng cao nhận thức cộng đồng về các sản phẩm dệt may thân thiện với môi trường.

“Chúng tôi đã đồng hành cùng với EWA từ 5 năm nay và đã đi đến rất nhiều sàn diễn thời trang quốc tế, từ Thụy Sĩ, Paris đến London... Ngoài vấn đề thời trang, chúng tôi mong muốn giữ được những di sản văn hóa của Việt Nam. Những di sản hiện tại đang càng ngày càng mất đi bởi sự phát triển của công nghệ và thói quen tiêu dùng của con người," nhà thiết kế Ngọc Anh, chủ thương hiệu thời trang La Phạm, chia sẻ.

Tháng 9 vừa qua, La Phạm đã tham gia Tuần lễ Thời trang New York 2025 với những bộ trang phục được làm từ lụa Bảo Lộc. Suốt 5 năm qua, từ khi đồng hành cùng dự án EWA, La Phạm đã đưa thời trang bền vững của Việt Nam – những thiết kế từ chất liệu tự nhiên như vải gai, lụa hay thổ cẩm – đến với nhiều sàn diễn quốc tế.

Theo một báo cáo gần đây của Coherent Market Insights, thị trường thời trang bền vững toàn cầu đang có giá trị 7,8 tỷ USD vào năm 2023, và dự đoán sẽ tăng vọt lên 33,05 tỷ USD vào năm 2030. Trong đó, hầu hết động lực tăng trưởng được thúc đẩy bởi xu hướng sử dụng các chất liệu bền vững ít carbon hơn so với những loại vải truyền thống.

-Minh Nguyệt

]]>