TPHCM tăng tốc thay thế xe xăng dầu bằng xe điện, trạm sạc là thách thức lớn
Hạ tầng trạm sạc đang trở thành một trong những thách thức lớn nhất khi TPHCM triển khai kế hoạch thay thế phương tiện xăng dầu bằng xe điện.
Trạm sạc V-Green tại điểm đỗ xe thu phí trên đường Lê Lai. Ảnh: Minh Quân
Cần thêm tối thiểu 1.500 trụ sạc nhanh
Theo Sở Xây dựng TPHCM, hệ thống xe buýt hiện có 176 tuyến, 2.386 phương tiện. Trong đó, 627 xe buýt điện (26,3%) và 451 xe chạy khí CNG (17,9%). Thành phố đã đưa vào hoạt động 5 trạm sạc xe buýt điện với 56 trụ sạc siêu nhanh.
Ở mảng vận tải hành khách, TPHCM có 18.613 taxi, trong đó 13.124 xe là taxi điện (71%). Lực lượng xe máy công nghệ đạt 88.742 phương tiện, khoảng 25.000 xe là xe máy điện (28,1%).
Hiện toàn thành phố có khoảng 1.000 trạm sạc, trong đó riêng V-Green vận hành 900 trạm với 9.432 trụ sạc và 14.743 cổng sạc (gồm 4.792 cổng sạc nhanh ôtô, 9.839 cổng sạc chậm).
Ngoài ra còn có 300 trạm sạc nhanh xe máy với 9.000 cổng sạc và khoảng 50 điểm đổi pin của Selex Motors.
Theo khuyến cáo quốc tế, trung bình 10 ôtô điện cần 1 trụ sạc và 50 xe máy điện cần 1 trụ sạc. Với số phương tiện hiện hữu, TPHCM cần khoảng 3.960 trụ sạc ôtô và 1.740 trụ sạc xe máy.
Sở Xây dựng cho biết, phần lớn trụ sạc ôtô tại thành phố là sạc chậm, phân bố lại không đồng đều theo địa bàn, trong khi xe điện kinh doanh vận tải chiếm tới 63,1% tổng số ôtô điện. Điều này dẫn đến tình trạng thiếu trạm sạc nhanh, đặc biệt tại các khu vực tập trung dịch vụ vận tải.
Xe ôtô điện sạc pin tại trạm sạc trên đường Lê Lai, trung tâm TPHCM. Ảnh: Minh Quân
Trong 6 tháng đầu năm 2025, mỗi tháng thành phố ghi nhận thêm 2.000 ôtô điện và hơn 3.000 xe máy điện đăng ký mới. Tốc độ tăng trưởng này tạo áp lực lớn lên hạ tầng sạc.
Thành phố đặt mục tiêu đến năm 2030, toàn bộ xe buýt sử dụng điện hoặc năng lượng thân thiện môi trường. Trong 5 năm tới, TPHCM sẽ chuyển đổi và đầu tư 3.011 xe buýt điện, năng lượng xanh, gồm 1.537 xe thay thế và 1.474 xe mới.
Ngoài xe buýt, thành phố sẽ chuyển đổi hơn 400.000 xe máy xăng sang xe máy điện cho lực lượng tài xế công nghệ, giao hàng.
Từ nay đến 2030, tất cả xe ôtô công và xe máy của công chức, viên chức dự kiến chuyển sang xe điện.
Theo Sở Xây dựng, để đáp ứng nhu cầu, TPHCM xác định cần phát triển thêm ít nhất 1.500 trụ sạc nhanh cho ôtô tại các vị trí trọng điểm, đồng thời mở rộng mạng lưới đổi pin xe máy điện ở khu vực công cộng, hè phố.
Tăng tốc xây trụ sạc, điểm đổi pin
Ông Bùi Hòa An - Phó Giám đốc Sở Xây dựng TPHCM - cho biết, để giải quyết thách thức về hạ tầng sạc, TPHCM đang triển khai nhiều giải pháp đồng bộ.
Sở Xây dựng đang phối hợp Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc tại Việt Nam (UNDP) xây dựng Đề án phát triển hệ thống trạm sạc công cộng, hướng tới thúc đẩy sử dụng xe điện và đóng góp vào mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Đề án dự kiến hoàn thành trong quý IV/2025.
Sở Xây dựng đã ban hành công văn hướng dẫn tháo gỡ vướng mắc liên quan việc lắp đặt trụ sạc, qua đó tạo điều kiện cho các đơn vị đẩy nhanh triển khai trạm sạc trên địa bàn.
Hệ thống trạm sạc xe buýt điện do doanh nghiệp đầu tư ở TPHCM. Ảnh: Minh Quân
Theo ông Bùi Hòa An, Sở Xây dựng cũng lập Đề án khai thác tài sản kết cấu hạ tầng giao thông để xã hội hóa lắp đặt trạm sạc tại các bến xe buýt. Tại 19 bến, bãi xe buýt sẽ được bố trí hệ thống trụ sạc, trong đó 4 bến (Bến xe buýt Quận 8, Sài Gòn, Chợ Lớn, Bình Thái) sẽ lắp đặt tủ đổi pin cho xe máy điện.
Song song đó, Thành phố xây dựng tiêu chí lắp đặt trạm sạc và Đề án khai thác kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ nhằm kêu gọi xã hội hóa đầu tư trạm sạc trong phạm vi đất giao thông.
Về hỗ trợ tài chính, TPHCM dự kiến trợ lãi suất cho doanh nghiệp đầu tư trạm sạc trong Đề án kiểm soát khí thải. Mức hỗ trợ tối đa gồm 70% vốn xây dựng và 85% vốn thiết bị, không quá 200 tỉ đồng mỗi dự án.
Lãnh đạo Sở Xây dựng cho biết, hiện ngoài VinFast, nhiều hãng xe như Geely, Ford, Honda, Yamaha, Selex Motors… cũng đang mở rộng đầu tư trạm sạc và đổi pin tại TPHCM, trong đó ưu tiên mô hình đổi pin để giảm thời gian sạc cho phương tiện điện.
MINH QUÂN