Trung Quốc từ bỏ địa vị nước đang phát triển trong WTO

Trung Quốc ngày 24/9 chính thức tuyên bố từ bỏ địa vị nước đang phát triển trong Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), một quyết định được xem là bước ngoặt quan trọng trong bối cảnh thương mại toàn cầu có nhiều biến động.

Theo thông tin từ Bộ Thương mại Trung Quốc, bước đi này của Bắc Kinh nhằm thúc đẩy hệ thống thương mại toàn cầu, nhất là khi hệ thống này đang phải đối mặt với nhiều thách thức từ các cuộc chiến thương mại và các biện pháp bảo hộ từ các quốc gia khác nhau. Tuy nhiên, Trung Quốc không đề cập đến tên nước cụ thể nào.

Trung Quốc, với vị thế là nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, đã bị Mỹ chỉ trích từ lâu về việc duy trì địa vị nước đang phát triển trong WTO - địa vị mang lại cho Bắc Kinh nhiều lợi thế trong các thỏa thuận thương mại quốc tế.

Địa vị nước đang phát triển trong WTO cho phép Trung Quốc chỉ phải đáp ứng những yêu cầu thấp hơn trong việc mở cửa thị trường cho hàng hóa nhập khẩu và kéo dài thời gian thực hiện các bước mở cửa thị trường. Hơn nữa, địa vị này cũng giúp Trung Quốc không phải đóng góp vào quỹ chống biến đổi khí hậu như nhiều quốc gia khác phải thực hiện.

Tuyên bố trên được đưa ra bởi Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường trong một bài phát biểu tại New York, trong khuôn khổ một diễn đàn phát triển do Trung Quốc tổ chức tại Đại hội đồng Liên hiệp quốc. 

Bà Ngozi Okonjo-Iweala, Tổng Giám đốc WTO, đã mô tả quyết định này là “tin tức lớn, chìa khóa cho cải cách WTO”, đồng thời bày tỏ sự cảm ơn đối với các nhà lãnh đạo Trung Quốc. Bà cho rằng đây là kết quả của nhiều năm nỗ lực và là dấu hiệu cho thấy Trung Quốc đang sẵn sàng tham gia vào các quy trình thương mại toàn cầu một cách tích cực hơn.

Phát ngôn viên của Ủy ban châu Âu (EC), ông Olof Gill, hoan nghênh quyết định của Trung Quốc, nhưng cũng nhấn mạnh rằng nước này cũng nên từ bỏ địa vị nước đang phát triển trong các thỏa thuận thương mại hiện tại. Ông nói rằng Liên minh châu Âu (EU) vẫn cam kết cải cách WTO.

Việc Trung Quốc rút khỏi địa vị nước đang phát triển trong WTO chỉ ảnh hưởng tới các cuộc đàm phán trong tương lai, và không có ảnh hưởng gì đến các thỏa thuận hiện có.

Trung Quốc hiện đang là một quốc gia có thu nhập trung bình, và Bộ Thương mại nước này khẳng định rằng Trung Quốc vẫn là một phần của thế giới đang phát triển.

Trên thực tế, Trung Quốc đã trở thành một nguồn cung cấp vốn và hỗ trợ kỹ thuật cho nhiều quốc gia khác, đặc biệt là trong việc xây dựng cơ sở hạ tầng như đường bộ, đường sắt và đập thủy điện - những dự án thường được thực hiện bởi các công ty nhà nước lớn của Trung Quốc.

WTO - tổ chức gồm 166 quốc gia thành viên - bị cho là đã trở nên kém hiệu quả trong việc giải quyết tranh chấp thương mại và đang phải đối mặt với áp lực cải cách mạnh mẽ.

WTO hiện đang đánh giá lại cách thực giải quyết tranh chấp sau khi Mỹ vào năm 2019 dừng bổ nhiệm thẩm phán vào Cơ quan Phúc thẩm của WTO, bộ phận được coi là “tòa án tối cao” của thương mại quốc tế. Từ tháng 12/2019 đến nay, cơ quan này không thể thụ lý đơn kháng nghị vì không còn có đủ số thẩm phán tối thiểu.

-Bình Minh

]]>