Chính phủ đề xuất thành lập Quỹ Phòng bệnh

Sáng 23/10, Quốc hội đã nghe Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan trình bày Tờ trình Dự án Luật Phòng bệnh.

Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết mục đích ban hành Luật nhằm hoàn thiện cơ sở pháp lý về phòng bệnh. Nâng cao sức khỏe thể chất, tinh thần, tầm vóc, tuổi thọ, chất lượng cuộc sống của người Việt Nam qua việc kiểm soát hiệu quả bệnh tật và các yếu tố nguy cơ.

QUY ĐỊNH TOÀN DIỆN CÁC BIỆN PHÁP PHÒNG CHỐNG BỆNH TRUYỀN NHIỄM

Dự thảo Luật Phòng bệnh gồm 6 chương với 41 điều. Trong đó, đã quy định toàn diện các biện pháp phòng, chống bệnh truyền nhiễm, dịch bệnh truyền nhiễm. Đối với các biện pháp có liên quan trực tiếp đến quyền con người, quyền công dân thì mới quy định nguyên tắc trong luật như: giám sát bệnh truyền nhiễm; cách ly y tế; kiểm dịch y tế; bảo đảm an toàn sinh học, an ninh sinh học trong xét nghiệm; sử dụng vaccine, sinh phẩm.

Các biện pháp mang tính chất chuyên môn giao cho Bộ trưởng Bộ Y tế quy định chi tiết như: đánh giá nguy cơ, cảnh báo dịch bệnh truyền nhiễm; điều tra xác định và khai báo, báo cáo, thông tin dịch bệnh truyền nhiễm…

Khi dịch bệnh truyền nhiễm vượt khả năng kiểm soát thì bổ sung các biện pháp khác theo quy định của pháp luật về tình trạng khẩn cấp và pháp luật về phòng thủ dân sự.

Dự thảo Luật quy định người mắc bệnh truyền nhiễm, người bị nghi ngờ mắc bệnh truyền nhiễm, người mang mầm bệnh truyền nhiễm, người tiếp xúc với tác nhân gây bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A và một số bệnh thuộc nhóm B phải được cách ly y tế tại nhà, tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, hoặc tại các cơ sở, địa điểm khác.

Cơ sở khám bệnh, chữa bệnh trong vùng có ca bệnh truyền nhiễm chịu trách nhiệm tổ chức thực hiện việc cách ly y tế khi phát hiện trường hợp phải cách ly y tế tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh theo quy định. Trường hợp các đối tượng không thực hiện yêu cầu cách ly y tế của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, thì bị áp dụng biện pháp cưỡng chế cách ly theo quy định của Chính phủ.

Liên quan đến vaccine, sinh phẩm và tiêm chủng, dự thảo Luật quy định mọi người có quyền được sử dụng và được bảo đảm công bằng trong tiếp cận vaccine, sinh phẩm theo từng lứa tuổi, từng đối tượng trong suốt vòng đời để bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng.

Bên cạnh đó, dự thảo đã quy định hình thức thực hiện tiêm chủng bao gồm: tiêm chủng mở rộng và tiêm chủng chống dịch là tiêm chủng bắt buộc do ngân sách nhà nước bảo đảm. Chính phủ quy định chi tiết về việc đảm bảo kinh phí, đối tượng thuộc diện tiêm chủng bắt buộc và việc tổ chức tiêm chủng.

Về các điều kiện bảo đảm để phòng bệnh: Quy định về nghiên cứu khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; chế độ đối với người làm công tác phòng, chống dịch; đào tạo nhân lực; kinh phí và Quỹ Phòng bệnh.

Trong đó, Quỹ Phòng bệnh là quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách, có tư cách pháp nhân, có con dấu, tài khoản riêng, do Thủ tướng Chính phủ thành lập, phê duyệt Điều lệ tổ chức.

Quỹ Phòng bệnh được hình thành từ các nguồn: Ngân sách nhà nước hỗ trợ vốn điều lệ theo quy định của pháp luật về ngân sách nhà nước; vốn điều lệ ban đầu được hình thành từ toàn bộ kinh phí kết dư chưa được sử dụng đến hết ngày 30/6/2026 của Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá; khoản đóng góp bắt buộc 2% trên giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt của cơ sở sản xuất, nhập khẩu thuốc lá theo quy định của pháp luật về phòng, chống tác hại của thuốc lá.

Ngoài ra, là nguồn tài trợ, đóng góp tự nguyện, hợp pháp của doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân trong nước và nước ngoài; viện trợ không hoàn lại không thuộc hỗ trợ phát triển chính thức của cá nhân, tổ chức nước ngoài; các nguồn thu hợp pháp khác theo quy định của pháp luật.

CÓ CƠ CHẾ KIỂM SOÁT QUỸ PHÒNG BỆNH

Báo cáo thẩm tra dự án Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh, đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát, nghiên cứu thể chế hóa đầy đủ các quan điểm của Đảng về công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân, nhất là các nội dung trong Nghị quyết số 72.

Đồng thời, rà soát, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ trong hệ thống pháp luật, nhất là Luật Bảo hiểm y tế, Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, Luật Bảo vệ sức khỏe nhân dân và các dự án luật có liên quan trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 10…

Về phòng, chống bệnh không lây nhiễm, Ủy ban đề nghị tiếp tục nghiên cứu bổ sung đầy đủ các quy định theo giải pháp đã lựa chọn trong Báo cáo đánh giá tác động. Ngoài ra, nghiên cứu bổ sung quy định về cơ chế bảo đảm thực hiện các nội dung về “tư vấn, theo dõi, phát hiện sớm, điều trị dự phòng cho người có nguy cơ cao mắc bệnh không lây nhiễm”, để bảo đảm tính khả thi trong triển khai thực hiện.

Về các điều kiện bảo đảm để phòng bệnh, Ủy ban thống nhất về sự cần thiết quy định Quỹ Phòng bệnh, trong đó có các quy định về nguồn hình thành quỹ.

Tuy nhiên, Ủy ban đề nghị có cơ chế kiểm soát quỹ như “định kỳ 2 năm một lần, Chính phủ báo cáo Quốc hội về kết quả hoạt động và việc quản lý sử dụng quỹ”. Cùng với đó, cần quy định rõ mục đích, nhiệm vụ cụ thể và nguyên tắc sử dụng Quỹ, đặc biệt là nhiệm vụ hỗ trợ hoạt động phòng, chống tác hại của thuốc lá; không làm phát sinh thêm tổ chức mới trong quá trình thành lập Quỹ Phòng bệnh.

Bên cạnh đó, có ý kiến đề nghị không bãi bỏ Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá, mà chỉ nên sửa đổi, bổ sung tên gọi và nhiệm vụ của Quỹ quy định tại Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá để bảo đảm Quỹ được hoạt động hiệu quả hơn.

Có ý kiến đề nghị nghiên cứu quy định khoản đóng góp bắt buộc đối với cơ sở sản xuất, nhập khẩu các hàng hóa có nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe như rượu, bia, đồ uống có đường để bảo đảm công bằng giữa các hàng hóa gây hại đến sức khỏe.

-Nhật Dương

]]>