Để giảm nghèo bền vững, cần quan tâm đến sinh kế, nâng cao thu nhập và năng lực cho người dân

Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường về việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, sau gần 5 năm triển khai, công tác giảm nghèo đã đạt được nhiều kết quả tích cực.

HỖ TRỢ KẾT NỐI VIỆC LÀM CHO HÀNG TRĂM NGHÌN LAO ĐỘNG

Tỷ lệ hộ nghèo theo chuẩn nghèo đa chiều đã giảm còn 1,93% vào cuối năm 2024, giảm 3,27% so với cuối năm 2022, giảm bình quân 1,03%/năm (đạt mục tiêu giao giảm 1-1,5%/năm).

Tỷ lệ xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo thoát khỏi tình trạng khó khăn là 35,2% (19/54 xã)/chỉ tiêu 30%. Tỷ lệ suy dinh dưỡng thấp còi của trẻ em dưới 16 tuổi, giảm còn 25,42%/chỉ tiêu dưới 34%.

Đặc biệt, đã triển khai trên 10.500 mô hình sinh kế/chỉ tiêu trên 1.000 mô hình (vượt xa mục tiêu). Hỗ trợ kết nối việc làm thành công cho trên 134.000 lao động thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo/chỉ tiêu là tối thiểu 100.000 lao động, vượt 34%.

Tổng vốn ngân sách trung ương giai đoạn 2021-2025 khoảng hơn 44.600 tỷ đồng. Tỷ lệ giải ngân giai đoạn 2021-2024 đạt 78,94%. Vốn ngân sách địa phương huy động khoảng 2.882 tỷ đồng. Nguồn huy động khác khoảng hơn 8.900 tỷ đồng, gồm trên 7.100 tỷ đồng vốn lồng ghép và hơn 1.700 tỷ đồng từ người dân, cộng đồng.

Theo Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Võ Văn Hưng, những kết quả trên không chỉ là những con số ấn tượng mà còn là minh chứng cho tinh thần "không để ai bị bỏ lại phía sau" - một thông điệp nhất quán và nhân văn mà Đảng và Chính phủ luôn kiên định theo đuổi.

“Mỗi ngôi nhà, mỗi công trình hạ tầng, mỗi mô hình sinh kế được hình thành là thêm một cơ hội để người dân vùng khó tiếp cận với cuộc sống tốt đẹp hơn”, Thứ trưởng Võ Văn Hưng tin tưởng.

XÁC ĐỊNH CÔNG TÁC GIẢM NGHÈO LÀ THƯỜNG XUYÊN, LÂU DÀI

Mặc dù kết quả giảm nghèo đạt được nhiều điểm sáng, song Thứ trưởng Võ Văn Hưng nhấn mạnh chúng ta cũng cần nhìn thẳng vào thực tế, đó là vẫn còn nhiều địa phương có tỷ lệ hộ nghèo trên 50%, thậm chí vượt 70% nếu áp dụng chuẩn nghèo mới.

Kết quả giảm nghèo, tỷ lệ xã đạt chuẩn nông thôn mới tại một số vùng khó khăn còn hạn chế. Vẫn còn một số huyện nghèo “trắng xã nông thôn mới”. Bên cạnh đó, nhiều địa phương chậm bố trí vốn đối ứng, lập kế hoạch và triển khai thực hiện; phân bổ nguồn lực từ trung ương về địa phương chưa kịp thời, còn dồn vào cuối năm, ảnh hưởng đến tiến độ chương trình và tốc độ giải ngân.

Đáng chú ý, các thách thức như nghèo đô thị, thiếu hụt dịch vụ xã hội cơ bản, lao động phi chính thức thu nhập thấp, tác động của biến đổi khí hậu, già hóa dân số, xung đột sắc tộc và thiên tai đang đặt ra yêu cầu mới cho giai đoạn phát triển tiếp theo.

Một số vùng sâu, vùng xa còn thiếu hạ tầng thiết yếu và dịch vụ cơ bản; cán bộ cấp xã kiêm nhiệm nhiều, năng lực điều hành, giám sát còn hạn chế…

Nguyên nhân chủ yếu của tình trạng trên phải kể đến do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, biến đổi khí hậu, thiên tai, biến động của thị trường; sáp nhập đơn vị hành chính; văn bản hướng dẫn ban hành chậm, phân bổ vốn chưa thực sự sát thực tế.

Công tác chỉ đạo điều hành ở một số nơi chưa quyết liệt, phối hợp chưa đồng bộ; năng lực tổ chức thực hiện và giám sát còn hạn chế, thiếu đào tạo chuyên sâu. Đặc biệt, tâm lý sợ sai, né tránh trách nhiệm còn phổ biến; người dân ở một số nơi còn thụ động, chưa phát huy hết vai trò chủ thể.

Thứ trưởng Võ Văn Hưng cho rằng chặng đường giảm nghèo phía trước còn nhiều khó khăn, nhưng với sự đồng lòng của cả hệ thống chính trị, sự đồng hành của các cấp, các ngành, cộng đồng doanh nghiệp và toàn thể nhân dân, chúng ta hoàn toàn tin tưởng rằng hành trình xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững sẽ tiếp tục lan tỏa mạnh mẽ và sâu sắc trong xã hội.

Ông Nguyễn Lê Bình, Phó Chánh Văn phòng quốc gia về giảm nghèo, cũng nhấn mạnh giảm nghèo là công việc đòi hỏi sự thường xuyên, lâu dài. Vì vậy, cần xác định rằng công tác giảm nghèo là một quá trình liên tục, chia sẻ thành quả phát triển chung của đất nước với những vùng còn khó khăn.

Bên cạnh đó, để giải quyết chồng chéo giữa các chương trình mục tiêu quốc gia, ông Bình cho biết định hướng từ Trung ương sẽ tập trung vào một chương trình để giải quyết vấn đề nghèo đói.

Ví dụ, chương trình giảm nghèo (có thể kết hợp nông thôn mới) sẽ giải quyết vấn đề nghèo, còn chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi sẽ giải quyết các vấn đề đặc thù của đồng bào.

Về giải pháp, ông Bình cho biết sẽ tiếp tục quan tâm đến sinh kế, nâng cao thu nhập và năng lực cho người dân thông qua giáo dục, đào tạo nghề, nâng cao nhận thức về thị trường.

“Về cơ chế, giai đoạn 2021-2025 chúng ta đã phân cấp, phân quyền rất nhiều. Dù ban đầu địa phương còn lúng túng, nhưng cơ chế đã được cởi mở. Giai đoạn tới sẽ tiếp tục theo hướng này. Với chính quyền mới, tâm thế mới và công nghệ hiện nay, tôi tin rằng các địa phương sẽ thành công”, ông Bình cho hay.

-Nhật Dương

]]>